Rosa Bertram Betere wereld 10 nov 2018, 06:00

Leestijd: 8 minuten

Waarom flexitariër zijn veel invloed heeft op de wereld en weinig op jouw comfort

Als ik mezelf iets opleg wat ik níet meer mag doen, kan ik nergens anders aan denken dan het wél te doen (vraag me niet hoe het er tijdens de Zero Waste Challenge en het sapvasten aan toeging). Daarom ben ik flexitariër: een flexe vegetariër, geintje: een flexibele vegetariër. Ik kies ervoor om bijna geen vlees te eten. Als ik dus een keer wel vlees eet, heb ik niet ‘gefaald’ of ben ik niet slecht bezig. Zonder het jezelf al te moeilijk te maken, kan je toch minder vlees eten. En dat kan de wereld op zijn zachts gezegd goed gebruiken.

Het NRC noemt dit ook wel het sloop-de-aarde-niet-verder-dieet. Want – meldt het World Wildlife Fund – als je vlees eet, maak je onze aarde kapot. Dat is één van de heftige statements uit hun rapport.

De noodkreten in kranten voor minder vlees

Dat vlees eten slecht is voor het milieu, is niet meer te ontkennen: onderzoek na onderzoek toont aan wat de schokkende gevolgen zijn van de massale vleesindustrie. Internationale kranten, maar ook Nederlandse media schrijven inmiddels dagelijks over het probleem dat de opwarming van de aarde heet, en de link met de vleesindustrie. Het zijn geen vage vermeldingen, maar krantenkoppen met noodkreten.

Nu blijkt namelijk dat als de aarde over een aantal jaar 1,5 of wel 2 graden warmer wordt, dit serieuze gevolgen heeft voor de mensen, dieren en de planeet zelf. Er breekt dan een nieuwe hittetijd aan. De allergrootste invloed hierop heeft, je raadt het al, de vlees- en zuivelindustrie. Het neemt namelijk gigantisch veel landbouwgrond in beslag, zorgt voor een enorme vervuiling van water en lucht en kost miljoenen dierenlevens.

Een wereld veranderen in je eentje is lastig, maar jouw impact en in dit geval jouw dieet aanpassen moet wel lukken, toch?

https://www.bedrock.nl/impact-milieu-verlagen/

De voordelen van een flexitariër

Als je maar af en toe vlees eet, heeft dat een aantal cruciale voordelen op het milieu en op je eigen gezondheid. De Wereldgezondheidsorganisatie vertelt ons dat hoe minder vlees je eet, hoe beter dat is. Vooral rood vlees en bewerkt vlees (zoals salami en spek) verhogen het risico op hartziekten, diabetes en andere aandoeningen. Er zijn sterke aanwijzingen dat rood vlees kankerverwekkend is en voor bewerkt vlees is er daadwerkelijk wetenschappelijk bewijs. Creepy. Als je hier meer over wilt weten is de docu What the Health een aanrader.

En last but not least: vlees eten zorgt voor overgewicht. Hoe meer vlees je eet, vooral de bewerkte vleeswaren, hoe hoger de kans op diabetes (en dus extra kilo’s) is.

Daarnaast heeft de aarde er veel baat bij als we stoppen met veel vlees eten. De veehouderij draagt namelijk voor 12 procent bij aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Daarnaast wordt er nog enorm veel grond en water verbruikt, daarover later meer. Gemiddeld eten we jaarlijks 39 kilo vlees per persoon, kan je nagaan wat je bespaart als jij je vleesgewoontes alleen al halveert.

En als je vlees vaker elimineert uit je dieet, ga je vanzelf out of the foodbox denken. In plaats van dat standaard stukje vlees ga je denken in andere heerlijke, plantaardige opties. En die zijn eindeloos. We geven niet voor niets elke vrijdag een tip voor vega vrijdag.

Zo kun je mensen overtuigen om minder vlees te eten (zonder belerend vingertje)

Welke impact heeft de vlees- en zuivelindustrie?

‘Maar wat maakt mijn eetgedrag nou voor een verschil?’, denk je misschien. Helaas heeft die onschuldige burger op je bord meer invloed op de wereld dan je denkt en hoopt. Het kost veel energie, water en zorgt voor uitstoot. Laten we de precieze cijfers er eens bij pakken.

Als we minderen met vlees en zuivel, wordt een (landbouw)gebied van 1,5 keer Europa bespaard.

Het kost 2500 liter (!) water om één hamburger van 110 gram te produceren. Het produceren van 453 gram hamburgervlees kost net zoveel water als 2 maanden douchen. Dan kan een vegetarische burger op z’n tijd toch echt geen kwaad (en zijn die inmiddels minstens zo lekker als vleesburgers).

Feitjes over je vlees en cappuccino

Wist je dat koeien enorm veel water drinken? Wij drinken elke dag wereldwijd 19.7 miljard liter water, maar alle koeien samen drinken ongeveer 8,5 keer zoveel in één dag: 170 miljard liter.

Lekker bammetje kaas? Er gaat maar liefst  208 (!) liter water in elke 2 plakken kaas. 100 gram boter? Dat kost meer dan 412 liter water. Bakje yogurt tijdens het ontbijt? Voor 177 milliliter Griekse yoghurt is 340 liter water nodig, leert PETA ons.

Een cappuccino of latte macchiato? Het kan meer dan 2200 liter water kosten om 4 liter koeienmelk te produceren. Omdat er grofweg 100 liter water nodig is om alleen al 177 milliliter melk te verkrijgen, komt het totaal tot een gigantische hoeveelheid.

Kies je voor een flexitarisch bestaan? Vergeleken met iemand met een dieet vol vlees en zuivel bespaar je dan:

• 20 kilo graan
• 7 vierkante meter land
• 9 kilo gelijk aan CO₂
• het leven van een dier

We eten meer vlees dan we nodig hebben

Toch wordt er nog veel vlees gegeten in ons Westerse dieet. En omdat het Westerse dieet steeds populairder wordt, wordt er wereldwijd steeds meer vlees en zuivel gegeten. Denk bijvoorbeeld aan kaas, melk, kip en hamburgers. Als we zouden minderen met vlees eten, zouden we dus enorm veel landbouw grond, vervuilde lucht, water en dierenlevens kunnen besparen. En dat zou niet zo moeilijk moeten zijn, we eten namelijk een stuk meer dierlijke producten dan we überhaupt nodig hebben om gezond te kunnen leven, legt het WWF uit.

Het Verenigd Koninkrijk wordt als voorbeeld genomen. De gemiddelde aanbevolen hoeveelheid eiwitten per dag – die je voornamelijk uit vlees haalt – ligt tussen de 45 en 55 gram per dag. Maar de gemiddelde hoeveelheid eiwitten die er dagelijks wordt gegeten, is bijna 2 keer zoveel: 64 tot 88 gram. Daarvan is 37 procent vlees- en vleesproducten. Dat kan dus makkelijk een stukje minder. Want die eiwitten kan je evengoed uit bonen en peulvruchten of andere vleesvervangers halen.

Wat mag ik dan wel eten?

We krijgen gemiddeld dus al meer dan genoeg eiwitten binnen en hebben dat stukje vlees niet per se nodig. Daarnaast ruïneert het proces van de vleesindustrie van A tot Z grof gezegd de aarde. Maar een stukje kip, een varkenslapje of een rookworst (wist je trouwens dat er ook een vega-variant is?) zit zo in onze eetcultuur gebakken, dat je als vleeseter soms bijna niet kan bedenken wat je dan wel kan eten als het ‘hoofdingrediënt’ ineens wegvalt.

Must read: Zo geef je niets op als je kiest voor duurzamer leven

Wees niet getreurd, vanaf het moment dat je weet wat de impact is van vlees en accepteert dat je dit vanaf nu minder wilt eten, gaat er een wereld aan opties, smaken, kleuren en culinaire ontdekkingen voor je open. In plaats van een stuk vlees als het meest voedzame stuk voedsel op je bord te zien, denk je aan allerlei heerlijke, gevulde groenten, peulvruchten, rijkelijk belegde pasta’s en exotische gerechten waar geen vlees aan te pas hoeft te komen.

Zet dit maar in je flexi-dieet

Om in 2050 nog misschien een enigszins leefbare aarde te hebben waarop iedereen kan eten, moeten we naast een beter recyclesysteem, ons voedselverlies halveren én ons dieet aanpassen naar meer plantaardige voeding. Dan blijven de aarde, maar ook de vogels, vlinders en de atmosfeer in een goede conditie. De aarde levert dan in elk geval genoeg voedsel op voor iedereen op de wereld: zo’n 8,5 tot 10 miljard mensen.

De wereld veranderen is lastig, maar je eetgewoonte aanpassen is haalbaar. Eet daarom als een heuse flexibele vegetariër en ga op het sloop-de-aarde-niet-verder-dieet met:

• Eén keer per week een stukje vlees naar wens
• 500 gram groenten per dag
• 500 gram fruit per dag
• Dagelijks 100 gram noten, bonen of een vleesvervanger als soja (om in elk geval genoeg eiwitten binnen te krijgen)
• Eet minder dan 31 gram toegevoegde suikers (pas op, ze zitten overal in verstopt)
• Eet meer onverzadigde olie, maar weinig vet: verzadigde olie.
• Vergeet niet extra te letten op vitamine b12 als je voornamelijk plantaardig eet, deze kan je extra bijslikken.

De andere dagen van de week kan je vlees vervangen met vleesvervangers of de maaltijd om groenten laten draaien.

Dit zijn de vleesvervangers

Als je op zoek bent naar vleesvervangers kan je kiezen voor:

• Quorn: daar zit mycoproteïne in. Het is een schimmel die familie is van de paddenstoel. Het bevat veel eiwitten, vezels en weinig vetten en calorieën.
• Tofu: is gemaakt van soja. Het is gestremde sojamelk.
• Tempeh: is gemaakt van geweekte sojabonen. Daarna worden de bonen gemengd met een schimmelsoort.
• Seitan: is gemaakt van tarwegluten of speltgluten. Uit brooddeeg wordt het zetmeel gewassen en daarna gekookt in een bouillon.
• Eventueel kan je ook eieren eten als vleesvervanger, daar zitten natuurlijk ook veel eiwitten in.
• En natuurlijk mogen vleesvervangers als granen, peulvruchten, noten en groenten niet ontbreken. Toch zitten hier van nature niet evenveel eiwit of ijzer in als soja, dus zorg voor een lekkere combinatie of gewoon extra veel groenten!

Eén dag in de week geen vlees eten heeft op het milieu hetzelfde effect als je auto 1.250 kilometer minder gebruiken. En – na een grondige check van de NRC – kan worden vastgesteld dat je met één dag geen rundvlees eten evenveel water bespaart als met een maand lang niet douchen. Een kleine moeite, met een groot effect!

Door je dieet aan te passen, word je vanzelf creatiever. Je zal nieuwe gerechten eten, bij andere restaurants terecht komen en ineens andere maaltijden bestellen. Daarnaast zijn er eindeloze heerlijke gerechten, vegetarische kookboeken en miljoenen opties om als parttime vegetariër je inspiratie uit te halen. Sterker nog: je zal misschien wel nog lekkerder eten dan met je standaard stuk vlees. Wees ook niet te streng voor jezelf als je af en toe in een aangeschoten bui toch een hapje kroket neemt of mee-eet met vrienden. Dat is oké. Je hebt niet gefaald, elke stap is er één!

Heerlijke vegetarische recepten

• Vega Vrijdag: salade met spinazie, geroosterde pompoen en bietjes
• De lekkerste vegetarische soepen voor tijdens de herfst
• Vega Vrijdag: Vegetarische tikka masala met zoete aardappel