Tessa Ham Psyche 29 dec 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

De 4 stappen om jouw fixed mindset in een growth mindset te veranderen voor succes

Zeg eens eerlijk: hoe vaak kan jij jezelf betrappen op gedachten als ‘Maar wat als het mislukt?’ of ‘Jeetje, wat ben ik daar slecht in’? Hoe vaak push jij jezelf uit je comfort zone en probeer je nieuwe dingen? De antwoorden op deze vragen verklappen hoogstwaarschijnlijk of jij een fixed mindset of een growth mindset hebt. En die mindset heeft grote invloed op hoeveel jij uiteindelijk in het leven bereikt.

Wat is precies het verschil tussen een fixed en een growth mindset? En hoe kan je je mindset zo veranderen dat hij je niet langer in het leven belemmert?

Fixed mindset en growth mindset?

Zo’n dertig jaar geleden viel het psycholoog Carol Dweck op dat sommige leerlingen enorm teleurgesteld raken bij een onvoldoende. Ze besluiten dan dat ze slecht zijn in het vak, en gooien als het ware de handdoek in de ring. Maar er zijn ook leerlingen die door diezelfde onvoldoende juist extra gemotiveerd raken om de volgende keer nog beter te leren, om zo een beter cijfer te halen. Dat wekte haar interesse.

Na decennia lang onderzoek kwam ze er inderdaad achter dat niet alleen leerlingen, maar iedereen grotendeels één van deze mindsets heeft.

Het verschil tussen een fixed en growth mindset

Het verschil tussen een fixed en een growth mindset werd al een beetje duidelijk in het voorbeeld van de leerlingen. Bij een fixed mindset geloof je dat mensen met een talent zijn geboren, of er nooit iets van zullen bakken. Ze geloven dus niet dat je controle hebt over waarin je je kunt ontwikkelen.

Als je een growth mindset hebt, ben je ervan overtuigd dat je wel degelijk invloed hebt op je eigen ontwikkeling. Natuurlijk kun je talent hebben voor iets, maar je boekt vooral succes door er energie, tijd en moeite in te steken.

Je snapt dat een fixed mindset je enorm in het leven kan beperken. Als jij ervan overtuigd bent dat je wél aan je kwaliteiten kunt werken en dat je jezelf nog kunt ontwikkelen, bereik je veel meer. Het is niet voor niets dat veel succesvolle ondernemers, topsporters en muzikanten een growth mindset hebben.

Tip: Carol Dweck schreef over dit onderwerp het boek Mindset.

Hoe verander je jouw fixed mindset in een growth mindset?

Als jij een fixed mindset hebt, dan is de kans nu groot dat je denkt ‘tja, dat is nou eenmaal mijn mindset, dat hoort bij mijn persoonlijkheid en kan je echt niet zomaar veranderen’. Ironisch genoeg is dat natuurlijk precies een gedachte die iemand met een fixed mindset zou hebben. De eerste stap is daarom je te realiseren dat je jouw mindset wél kunt veranderen. “Mindsets zijn alleen overtuigingen”, legt Dweck uit. “Ze zijn krachtige overtuigingen, maar het zijn gewoon je gedachten – en je gedachten kun je veranderen.”

Een relatief korte tijd geleden dachten wetenschappers dat je hersenen op volwassen leeftijd volledig ontwikkeld waren, en dat je dus geen nieuwe verbindingen meer in je hersenen kon leggen. Inmiddels weten we dat ons brein continu aan het vernieuwen en compenseren is: neuroplasticiteit noemen we dat. Een fixed mindset is daarom niet alleen beperkend, het is ook simpelweg niet waar.

Lees ook: Prikkel je brein met neuroplasticiteit (+ 4 tips om je brein gezond te houden)

Het goede nieuws is dus dat je jouw fixed mindset in een growth mindset kan veranderen. In haar boek deelt Dweck de vier stappen die je daarvoor moet nemen.

Stap 1: Leer om je innerlijke stem (je fixed mindset) te horen

Nu je het verschil kent tussen een fixed en een growth mindset, zal je jezelf eerder kunnen betrappen op gedachtes die typisch zijn voor jouw mindset. Dat is helemaal niet erg. Sterker nog, het is de eerste stap om je mindset te veranderen. Luister dus allereerst naar je innerlijke criticus. Gedachtes die je misschien zult hebben, zijn:

• ‘Weet je zeker dat je het kan?’
• ‘Wat als je faalt?’

Stap 2: Realiseer dat je een keuze hebt

Dweck benadrukt dat het jouw keuze is hoe je uitdagingen, tegenslagen en kritiek interpreteert. Die innerlijke criticus kun je bijvoorbeeld al op twee verschillende manieren interpreteren. Je kunt het zien als een teken dat je inderdaad een fixed mindset hebt. Maar je kan het ook zien als een teken dat je jezelf moet uitdagen, dat je nog kunt groeien en dat je daarvoor je best moet doen.

Stap 3: Praat terug tegen je innerlijke criticus

Je kan je fixed gedachten bewust omwisselen voor een growth gedachte. Als je innerlijke criticus zegt: ‘Weet je zeker dat je het kan? Misschien heb je er geen talent voor’, denk je ‘Ik weet niet zeker of ik het nu kan, maar ik kan het leren als ik er tijd en moeite in steek.’ Als je denkt: ‘Wat als ik faal? Wat zullen anderen dan zeggen?’, denk je ‘De meest succesvolle mensen hebben gefaald om te komen waar ze nu zijn.’

Must read: Zo vind je je eigen innerlijke coach

Wanneer je innerlijke criticus je vertelt dat dit veel makkelijker zou zijn als je er het talent voor had, zeg je ‘Dat is niet waar. Basketbal was ook niet makkelijk voor Michael Jordan. Hij had talent, maar hij had er ook passie voor en trainde er hard voor.’ You get the point.

En geloof ons: hoe vaker je deze mindsets bewust gaat omwisselen, hoe sneller je zal merken dat het op een gegeven moment steeds meer automatisch gaat!

Stap 4: Actie!

Alleen maar je fixed mindset kunnen herkennen en deze ombuigen naar een growth mindset is niet genoeg. Je zal ook echt actie moeten ondernemen. Dat betekent dat je uitdagingen aan moet gaan, moet leren van je fouten en door moet zetten, ook als het moeilijk wordt.

Hoewel je steeds meer met een growth mindset zal denken, zal je merken dat je hier altijd aan zal moeten blijven werken. Dat is ook niet erg. Volgens Dweck is namelijk iedereen een mix van beide mindsets. Sommige mensen hebben een growth mindset op het gebied van carrière, maar niet op het gebied van sport bijvoorbeeld. Volgens haar is het daarom belangrijk altijd alert te blijven voor fixed mindset gedachten, om deze bewust te kunnen ombuigen en onszelf niet te beperken.

Lees ook: Train je positieve mind (en word een optimist)