Malu Kirschbaum Betere wereld 16 mei 2023, 12:54

Leestijd: 5 minuten

Waarom is het zo fijn om anderen te helpen?

Een paar jaar geleden ging BEDROCK’s Malu voor Because We Carry naar Lesbos. Nadat ze een documentaire had gezien over het werk dat deze non-profitorganisatie daar deed, voelde ze een sterke drang. “Ik wilde óók helpen. Ik wilde óók geld inzamelen. En ik wilde óók naar Lesbos. Maar waar komt die drang toch vandaan? Waarom is het zo fijn om anderen te helpen?”

Ze zocht het uit.

Maaltijden rondbrengen in Lesbos

“Tien jaar geleden ben ik gestopt met het nieuws te volgen. Maar toen een vriend mij vertelde over de toestand in Lesbos, zat ik plotseling avonden achter elkaar artikelen te lezen en filmpjes te kijken over de vluchtelingencrisis. Ik was geshockeerd over de leefomstandigheden waarin deze mensen soms al jaren zaten. Het raakte me zo enorm dat ik niks anders kon doen dan me aan te melden als vrijwilliger bij stichting Because We Carry. Maar waarom wilde ik dit eigenijk zo graag?

Uit schuldgevoel? Uit nieuwsgierigheid? Wilde ik echt anderen te helpen, zonder dat ik daar zelf baat bij had? Of wilde ik gewoon dapper gevonden worden? Geen idee. Maar alles in mij zei dat ik dit moest doen. Dus ik ging. Met welke reden dan ook, het resultaat was hetzelfde: ik ging maaltijden rondbrengen, speelgoed uitdelen, verlichting brengen en alles doen wat spontaan nodig was, om het leven van de vluchtelingen op Lesbos iets draaglijker te maken.

Voldoening en dankbaarheid

Natuurlijk was het zwaar, vooral mentaal. Ik zag honderden mannen, vrouwen en kinderen in overvolle, onveilige kampen en sprak met vluchtingen over de ellende die ze thuis meemaakten, de gevaarlijke reis die ze moesten afleggen en de angst over hun onzekere toekomst. Maar na deze week voelde ik me zó ontzettend voldaan en dankbaar voor alles wat ik in mijn leven had.

Voor mijn paspoort, voor mijn kleine-maar-oh-zo-fijne-appartementje, voor mijn familie zo dichtbij en voor de vrijheid die ik heb om dagelijks keuzes te maken over wat ik wil doen, wat ik wil eten en hoe ik mijn leven wil inrichten. Ik kan het íedereen aanraden om vrijwilligerswerk te gaan doen, in wat voor vorm dan ook. Want iets goed doen voor een ander, voelt goed. Waarom is dat toch?”

Zinvoller leven en meer eigenwaarde

Psycholoog en onderzoeker Daryl Van Tongeren deed onderzoek naar hoe mensen zin geven aan hun leven. “We vroegen een groep van vierhonderd proefpersonen hoe vaak ze andere mensen hielpen, zonder daar zelf baat bij te hebben (zoals vrijwilligerswerk doen). De mensen die zeiden dat ze vaak anderen hielpen, bleken hun leven als veel zinvoller te ervaren dan de personen die niet zo vaak voor anderen klaarstonden.

Het verschil was echt opvallend.” Volgens Daryl geeft het helpen van anderen je niet alleen het gevoel dat je een zinvol leven leidt. Het heeft ook andere psychologische effecten. “Het versterkt je gevoel van eigenwaarde. Wanneer je andere mensen helpt, voel je je beter over jezelf. Het blijkt zelfs dat mensen die vrijwilligerswerk doen minder last hebben van depressieve gevoelens, zich gelukkiger voelen en meer voldoening ervaren.” Een win-win situatie dus.

Opwaartse spiraal

Eenmaal terug in Nederland had ik de smaak te pakken. Ik meldde me aan bij NL Cares, een platform voor flexibel vrijwilligerswerk. Maar hulp bieden of iets geven kan natuurlijk in verschillende vormen. Sommige mensen doen het als beroep. Denk aan bloemisten, kappers, schoonheidsspecialisten en loodgieters. Uit Engels onderzoek onder de beroepsbevolking blijkt dat deze vier beroepen boven aan de lijst met gelukkigste beroepsgroepen staan.

Best onverwachts misschien, maar het zijn dus allemaal mensen die de hele dag iets voor een ander doen en de dankbaarheid van anderen in ontvangst nemen. Zeker naar mate we ouder worden, willen we ons nuttig voelen. En dat werkt als een opwaartse spiraal. Als we anderen helpen, voelen we ons gelukkiger en mensen die zich gelukkiger voelen, zijn over het algemeen ook behulpzamer.

Meer verbinding, empathie en begrip

Het idee dat we in staat zijn om het leven van anderen te verbeteren of zelfs te redden, kan ons een gevoel van voldoening geven dat moeilijk te vinden is in andere aspecten van ons leven. Ook kan ons ook een gevoel van verbinding met anderen geven, wat ook een belangrijk aspect van zingeving is.

En bovendien kan het helpen van anderen ons een gevoel van dankbaarheid geven voor wat we hebben en waar we zijn in het leven. Als we zien dat anderen het minder hebben dan wijzelf, kan dat ons eraan herinneren om dankbaar te zijn voor wat we hebben. Het kan ook ons gevoel van empathie en begrip vergroten, wat ons kan helpen om meer verbonden te voelen met de mensen om ons heen.

Helpen met geld

Overigens is er nog een derde (en heel populaire) manier om hulp te bieden en dat is door het geven van geld. Toch vraag ik me af of dit wel hetzelfde geluksgevoel opbrengt als de blik in de ogen van een vluchtelingenkind, die je een puzzel geeft. Of de rimpelige hand van een eenzaam opaatje, waarmee je een rondje door het park wandelt.

Hoogleraar Economie aan de Radboud Universiteit Esther-Mirjam Sent focust in haar onderzoek onder andere op de relatie tussen geluk en geld. Hoewel volgens haar het hebben van geld gelukkig maakt, is dit gevoel maar tijdelijk. “Als je het eenmaal hebt, wil je meer.” Om gelukkiger te worden van geld, moet je het volgens Esther-Mirjam vooral op de juiste manier uitgeven.

Anderen gelukkig maken

Een effectieve investering voor een langdurig geluksgevoel is het geven aan goede doelen of maatschappelijke projecten. Het is wel van belang dat de hulp persoonlijk is. Esther-Mirjam: “Je moet weten aan wie en waarvoor je geeft en je moet het gevoel hebben dat je een verschil maakt.”

Dus of je het nu met geld doet, of met inspanning; de kern is dat je je inzet om anderen gelukkig te maken. Dát maakt gelukkig.

Kleine acties waarmee jij vandaag nog een ander kunt helpen