Annemarie Hartsuiker Psyche 5 okt 2023, 06:53

Leestijd: 2 minuten

Wat maakt een excuus oprecht en betekenisvol?

‘Sorry’ is zo gezegd en soms kan het zelfs erg irritant zijn als iemand het er zich met dit ene woordje vanaf maakt. Het maken van échte excuses is iets anders dan sorry zeggen. Na een uitglijder is vaak veel op te lossen met welgemeende excuses. Daarom is het waardevol om te weten hoe je oprecht en betekenisvol je excuses maakt.

Want ga maar eens bij jezelf na: wat vind je zelf fijn om te horen als iemand jou op wat voor een manier dan ook heeft gekwetst of heeft laten zitten?

Hecht je waarde aan het woordje ‘sorry’ of een verandering in gedrag? Als het op goedmaken aankomt, is een excuus van groot belang.

Zonder een oprecht excuus is het vaak niet mogelijk om verder te gaan. Welgemeende excuses zorgen ervoor dat we het incident los kunnen laten of dat we een situatie begrijpen.

Excuses zorgen voor het herstel van vertrouwen en veiligheid.

Oprecht en betekenisvol excuus

Sorry zeggen heeft alleen effect als je verantwoordelijkheid neemt voor je daden. Uitleggen waarom je iets hebt gedaan, aangeven hoe je je gedrag zal veranderen en vragen of er iets is wat je kunt doen om het leed te verzachten dragen bij aan een welgemeend excuus.

Een welgemeend excuus

Misschien heb je je collega laten zitten of met extra werk opgezadeld, een vriendin laten zitten of je partner teleurgesteld. Iemand verdriet doen en het vertrouwen beschadigen, kan rechtgezet worden. Daarvoor is het belangrijk dat:

• Je écht luister naar de ander.
• Je jezelf in de schoenen van de ander plaatst.
• Je empathie toont.
• Je de grensoverschrijding en de bijkomende gevoelens erkent.
• Je een welgemeend excuus geeft.
• Je de ander laat weten dat je begrijpt waarom ze overstuur zijn door te reflecteren op de situatie.

Doe dit nooit

Reacties die een situatie alleen maar pijnlijker maken, wil je voorkomen. Vermijd het volgende:

• Defensief worden.
• Reageren met ‘ja maar’.
• De focus verleggen naar iets wat de ander heeft gedaan.
• De gevoelens van een ander niet erkennen.
• Sorry, maar… en dan een betoog om jouw daden te verzachten geven.
• Suggereren dat de gevoelens van een ander overdreven zijn.

Als we ons bedreigd of beschaamd voelen (door de daad die niet zo handig was) komt onze eigenwaarde in het geding. En die willen we kostte wat het kost hoog houden. Daarom gaan we het probleem bij een ander leggen. ‘Sorry’ voelt dan gemaakt. Erken gewoon dat je iets fout hebt gedaan.

Het uitspreken van spijt is alleen oprecht als er echt berouw achter zit. Anders is het simpelweg een strategische zet.

Iedereen kan – soms met de beste bedoelingen – de plank misslaan. Hoe mooi is het dan als je vervolgens de moed en kracht hebt om verantwoordelijkheid te nemen voor jouw grensoverschrijding en om te investeren in het herstellen van wat beschadigd is?

7 manieren om de kans op een depressie te verkleinen