Annemarie Hartsuiker Psyche 28 feb 2023, 11:36

Leestijd: 4 minuten

De kunst van excuses aanbieden en waarom het voor sommige mensen zo moeilijk is

Iedereen kent wel iemand die simpelweg weigert om ‘sorry’ te zeggen. Zelfs als ze weten dat ze verkeerd zitten, krijgen ze dit ene woordje niet uitgesproken. Hoe komt het dat excuses aanbieden voor de een veel lastiger lijkt dan voor de ander? Iedereen kan toch verantwoordelijkheid nemen voor zijn of haar daden?

Excuses aanbieden is een manier om de pijn bij een ander te verzachten. Er is iets voorgevallen, of gezegd, en daardoor is iemand gekwetst. Wanneer er excuses aangeboden worden, dan wordt onrecht weer rechtgezet. Daarom is het ook zo belangrijk: om door te kunnen gaan.

Het nut van excuses aanbieden

Het getuigt van lef om je ego opzij te zetten en je excuses te maken voor ongepaste acties of reacties. Door excuses aan te bieden zorg je ervoor dat de ander begrijpt dat jij snapt dat je diegene wat hebt aangedaan. Wanneer je je dit realiseert, kun je vergeven worden en kan de relatie zich weer normaliseren. Het ‘ding’ is dan uit de lucht.

Onzekere mensen hebben meer moeite met ‘sorry’ zeggen

Mensen met een zwak zelfbeeld worstelen om een ​​positief zelfbeeld te behouden. Aan een andere persoon toegeven dat ze ongelijk hebben of dat ze een fout hebben gemaakt, geeft hen het gevoel dat ze falen en dat schaadt hun zelfbeeld dat al zo onstabiel is. Dat is dan ook de voornaamste reden om de schuld bij een ander te leggen of om excuses te weigeren.

Het is een manier om het nemen van verantwoordelijkheid te vermijden uit zelfbescherming. Alleen werkt het uiteindelijk averechts.  Fouten toe durven geven en verantwoordelijkheid nemen voor je daden zijn twee sterke eigenschappen die je verder brengen in het leven. Durf te falen! Iedereen doet wel eens iets fout.

Sorry zeggen heeft een functie

Sorry zeggen heeft een functie. Een van de belangrijkste functies van excuses aanbieden, is dat je je realiseert én toegeeft dat je een fout hebt gemaakt. Als je een realistische kijk op het leven hebt en wilt leren, groeien en ontwikkelen, ontkom je er niet aan dat je af en toe spijt ervaart. Juist daar zitten de grootste leermomenten.

Iedereen kijkt soms terug op iets wat ze gedaan hebben en dat ze achteraf liever anders hadden willen doen. Dit komt omdat deze actie negatieve gevolgen had of had kunnen hebben. Spijt ervaren en excuses aanbieden wapenen je voor de toekomst.

Noem het een overlevingsinstinct. Je hebt bepaald gedrag vertoond, hiervan geleerd en spijt ervaren. De conclusie is dat je je anders had willen gedragen, en dit toegeven maakt de kans reëler dat je dit in de toekomst ook echt gaat doen. Excuses aanbieden kan alleen maar positief uitpakken. Is het niet voor de ander, dan is het wel voor jezelf.

Hoe ga je om met iemand die geen excuses aanbiedt?

Wanneer je excuses verwacht van iemand, en deze niet krijgt, ligt dit dus niet aan jou. Probeer gevoelens van boosheid en woede dan ook te temperen en de ander in zijn of haar waarde te laten. Door boos te worden op de ander, raakt deze persoon alleen nog maar gefrustreerder. Het verergert de situatie. Een succesvollere manier om weer met elkaar in het reine te komen, is door begrip te tonen. Laat merken dat er ruimte is om fouten te maken, maar dat het karakter laat zien om deze toe te geven. Wie weet geef je de ander zo een duwtje in de goede richting.

Wacht niet te lang met ‘sorry’ zeggen

Het uitstellen van excuses maken, maakt de situatie alleen maar gecompliceerder. Verstandig is het om je verontschuldiging aan te bieden op het moment dat je beseft dat je iemand verdriet hebt gedaan en/of boos hebt gemaakt.

Aardige manieren om excuses aan te bieden:

• Ik wil dat het beter gaat tussen ons, vertel me wat ik kan doen?
• Het spijt me dat ik je pijn heb gedaan. Kunnen we praten over het voorval?
• Ik haat het om elkaar niet te spreken. Hoe kunnen we de draad weer oppakken?
• Dit is moeilijk voor mij, maar ik wil wél goedmaken wat er fout is gegaan.
• Ik weet wat ik gezegd heb, en dat het jou pijn heeft gedaan, ik kan het niet terugnemen, maar wil wel graag praten.