Lian van Doorn Welzijn 12 mrt 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Waarom emoties bepalen wat we eten

We weten meer over voeding dan ooit, letten steeds meer op die verdomd kleine lettertjes achterop verpakkingen en stoppen niet meer achteloos iets in onze mond. Toch? Ja en nee. Of we iets gaan eten, wat we eten en hoeveel we eten (vooral die laatste is een crime), wordt namelijk voor een groot deel bepaald door emoties. Hoe zit dat?

We gaan terug in de tijd, zo’n 70 jaar. De Tweede Wereldoorlog is voorbij. Het is het begin van een nieuw tijdperk, in allerlei opzichten. Eén daarvan is de manier waarop tegen eten wordt aangekeken. Na de oorlog waren er namelijk twee dingen belangrijk: eten voor iedereen en nooit meer armoede. Eten met aandacht was daarbij geen issue; je was blij dat er überhaupt eten was. Oftewel, er werd vrijwel gedachteloos gegeten.

Een stukje geschiedenis

Tientallen jaren later, rond 2008, kwam er een kantelpunt als het gaat om voeding. De focus kwam te liggen op duurzaamheid, preventie en zelfcontrole. Sindsdien is voeding een statussymbool: wat je eet, geeft aan wie je bent.

Eten met aandacht is nog wel een dingetje, een ondergeschoven kindje. Maar daar komt verandering in. We beseffen steeds beter dat met aandacht eten en eten wanneer ons lichaam dat vraagt, nodig is als we gezond willen eten.

Anno 2020 is er ook eten in overvloed: het is altijd en overal aanwezig, van de Subway op de hoek tot het pamflet bij de bushalte (met een dikke, vette hamburger erop afgebeeld). En van iemand die langsloopt met een dampende kop koffie tot een lege patatzak op de grond.

Allemaal momenten waarop je, soms bewust maar vooral onbewust, bezig bent met eten. Doordat eten zo alom vertegenwoordigd is in ons leven, gaat het ook een groter onderdeel uitmaken van ons leven.

Verder lezen: How To Handle: Emoties (met adviezen van een monnik en een neuropsycholoog)

Emotionele honger

We maken nu zo’n 200 (!) voedselbeslissingen per dag en de meeste hebben helemaal niets met honger te maken. Zo zijn we erachter gekomen dat elke emotie kan worden ‘opgelost’ met eten. We kijken namelijk vaak niet naar lichamelijke honger, maar naar emotionele honger, vertelde psycholoog Susan Albers mij een keer.

Zo grijpen we bij stress naar een reep chocolade en duiken we in een zak chips als we verdrietig zijn. De baas zijn over je emoties is moeilijk. We hebben het druk, krijgen te maken met stress, et cetera.

Maar ook positieve emoties laten ons sneller naar eten grijpen. Als je met vrienden uit eten gaat, waarbij ik er voor het gemak van uitga dat je dat gezellig vindt, eet je sneller iets meer. Je wilt van alles wat proberen, iemand anders is ook nog niet gestopt met eten…

Of je fietst langs de bakker en ruikt de geur van versgebakken brood; ik ben meteen verkocht! Toch is het belangrijk om je bewust te zijn van emoties en gedachten en die niet je eetpatroon te laten beïnvloeden.

Natuurlijk, iedereen grijpt wel eens naar eten tijdens een jankbui. Geeft niets, iedereen is van tijd tot tijd een emotie-eter. Het wordt pas een probleem als het de enige manier is om met emoties om te gaan.

Ook bij mensen die willen afvallen maar bij wie dat niet lukt, kunnen emoties de boosdoener zijn. Het wordt een probleem als je altijd vanuit emoties gaat eten en niet meer naar je lichaam luistert.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Must read: Emotionele eters opgelet: zo leer je intuïtief eten (en jezelf bevrijden van emotie-eten)

Gevoelens vervangen regels

Het klinkt allemaal heel logisch, maar als we iets niet doen bij eten, is het wel gebruikmaken van logica. Dan zouden we namelijk beslissen wat we eten op basis van de hoeveelheid vitaminen, mineralen en calorieën. Maar nee, we beslissen op basis van hoe we ons voelen op dat moment en laten die emoties bepalen wat we eten. Het is een soort reflex.

Dat is ook meteen het lastige van diëten, maakte psycholoog Susan Albers mij in hetzelfde gesprek duidelijk. Bij diëten gaat het vaak om regels, maar zo werkt het vaak niet: onze gevoelens vervangen namelijk regels.

Dieetregels stoppen jou niet om te gaan eten als je een slechte dag hebt. Eten met aandacht kan dan helpen. Zo ga je namelijk eten wat bij je past en leer je wat verzadiging is. Om gezond te kunnen eten, zul je grip moeten krijgen op die emoties, moeten eten als je écht honger hebt en dat met aandacht moeten doen.

Ook interessant: Waarom kunnen sommige mensen blijven eten, terwijl anderen zich uithongeren?

4 x eten met aandacht

1. Denk na voordat je spreekt

Die uitspraak ken je vast wel! Hetzelfde geldt eigenlijk voor eten. Las wat vaker een pauze in voordat je iets pakt. Dit maakt je bewust van de situatie en je gevoelens en verlangens. Vraag jezelf eens hoe fysiek hongerig je bent op schaal van 1 tot 10.

2. Ga niet multitasken tijdens het eten

Zijn we sowieso niet zo goed in (daarnaast is het ook beter is om één ding tegelijk te doen). Neem écht de tijd voor een maaltijd.

3. Kauw, kauw, kauw!

Doe dit vooral langzamer, want dat doet veel goeds voor je lichaam. Voedingsstoffen worden beter opgenomen, je lichaam wordt klaargemaakt voor de vertering en het krijgt de tijd om aan te geven dat het vol zit.

Ook interessant: Dit is wat je wilt weten over voedingsstoffen als je geen vlees meer eet

4. Erken je gevoelens

Accepteer je gevoelens en probeer ermee om te gaan. Richt je op positievere manieren om dat te doen dan eten. Moeten je emoties echt ergens heen? Maak dan eens een rustgevende wandeling om tot rust te komen, maak foto’s in de buitenlucht, pak een filmpje. Of zet je handen aan het werk: ga pottenbakken, een vakantiealbum samenstellen… Allemaal even geschikt, zolang je maar iets uitkiest wat jij leuk vindt.

Meer over gezonde keuzes maken

• Meer groente eten, hoe dan? Op deze manier voeg je meer groenten toe aan je ontbijt
• Het mediterrane dieet is goed voor je gezondheid en dit is hoe je het toepast
• Een psycholoog tipt: 20 manieren om je mentale gezondheid te beschermen