Annemarie Hartsuiker Psyche 9 jan 2024, 06:34

Leestijd: 2 minuten

Een ode aan: fotografe Nan Goldin

Tijdens een minor fotografie zag ik het werk van fotografe Nan Goldin voor het eerst. De beelden waren rauw, intiem en levendig. Je proeft de sfeer waarin Nan Goldin fotografeerde met emoties als pijn en liefde zo tastbaar dat je ze bijna zelf kunt voelen.

Tot eind januari 2024 is in het Stedelijk Museum in Amsterdam This Will Not End Well te zien met dia-voorstellingen waarin duizenden foto’s verwerkt zijn, met voice-overs en muziek om de sfeer te versterken. De expositie is in één woord: indrukwekkend.

Nan Goldin

De Amerikaanse fotografe Nan Goldin (1953) heeft een veelbewogen leven. Fotografie was haar redding, zegt ze zelf weleens. Nan groeide op in een onstabiel gezin geteisterd door een familietrauma, haar zus met wie ze close was pleegde zelfmoord en daar werd niet over gesproken.

De manier waarop ze het leven daarna door haar lens bekijkt, grijpt anderen aan. Al sinds het begin maakt ze beelden die shockeren. Niet iedereen prijst haar werk daarom de wereld in. Vooral in het begin van haar carrière stuitte ze tegen veel weerstand van (vooral mannelijke) mede-fotografen die haar werk bekritiseerde met een gebrek aan techniek.

Geen perfectie

De foto’s en portretten zijn dan ook alles behalve gestileerd of perfect, maar dit maakt Nan Goldin’s werk juist zo bijzonder. Het geeft een ongefilterd inkijkje in de levens van haar intieme bohemien vriendenkring en in haar eigen leven. Want Nan is vaak onderdeel van haar eigen werk. Door de jaren heen heeft ze met haar werk sociale issues bespreekbaar gemaakt, want ze schuwt onderwerpen als drugsgebruik, sekswerk, huiselijk geweld, LGBTQ+-rechten en de gevolgen van de aidsepidemie niet. Daarmee heeft ze al diverse taboe’s doorbroken.

Intimiteit en verbinding

Wat je tijdens de expositie ook echt proeft, is de intimiteit en verbinding die Nan heeft met de mensen om haar heen. Zonder oordeel legt ze de meest kwetsbare situaties vast. De up’s van drugs en seks, maar ook de downs, treurige afters en verslaving.

Zelfs de voor haar niet onbekende, heftige familietrauma’s en zelfdoding worden in de serie Sisters, Saints and Sibyls (2004) vastgelegd.

Ongepolijst werk

In de tijd waarin we het leven van een ander toch voornamelijk door een filter bekijken, geven de onopgepoetste beelden van Nan een totaal andere, eerlijke blik op de wereld. De beelden zijn nietsontziend en zelf schuwt Nan de camera ook niet. Mastrubatie, katers, seksposities en blauwe plekken sieren regelmatig het beeld.

Gemengde gevoelens

Haar eigen verslaving aan de pijnstiller Oxycontin krijgt ook podium. Alles wordt op film vereeuwigd en dat grijpt aan. Het voelt bijna alsof je het zelf meemaakt… en dat laat gemengde gevoelens achter. Want kán het leven zo heftig zijn? Ja dus. Dat kan… maar het relativeert ook.

De tentoonstelling van Nan Goldin is t/m 28 januari te zien in het Stedelijk Museum in Amsterdam.