Maaike Kooijman Psyche 23 aug 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Ben je een angstig persoon? 3 eigenschappen die daar achter kunnen zitten

Angsten zijn er in verschillende vormen en gradaties, van gezonde spanning tot serieuze angststoornissen. Hoewel ze geen van allen plezierig zijn en angsten vaak willekeurig op lijken te dagen, zijn er toch een paar (positieve) eigenschappen die angstige personen schijnen te onderscheiden van mensen die nergens over in zitten. Deze dingen herken je mogelijk als je een angstig persoon bent:

Je kan je goed inleven in anderen

Volgens een Israëlisch onderzoek uit 2011 hebben mensen met sociale fobie over het algemeen meer inlevingsvermogen dan mensen zonder die sociale faalangst. Ze letten meer op hoe anderen zich voelen en gedragen en zijn daar ook gevoeliger voor. Het gaat in dit geval om cognitieve empathie: het daadwerkelijk proberen te begrijpen hoe de ander zich voelt (in tegenstelling tot affectieve empathie, wat het meevoelen met een ander betekent).

Volgens de onderzoekers zou deze hogere empathie kunnen komen doordat mensen met sociale angst veel bezig zijn met hoe zij zelf overkomen. Dat proberen ze te ontdekken door op sociale signalen van anderen te letten. Dat resulteert in een ‘uniek profiel van sociaal-cognitieve vaardigheden’, schrijven de onderzoekers. Hoewel empathie meestal wordt geassocieerd met geven om anderen, kan het dus ook ontstaan uit een wat meer ‘egoïstische’ reden.

Je hebt een goed overlevingsinstinct

Op zich is het heel erg logisch om bang te zijn in situaties die mogelijk bedreigend zijn. Die angst was vooral heel erg nuttig in de oertijd, toen we een stuk gevaarlijker situaties moesten doorstaan om te overleven (zeg nou zelf, wegrennen voor een beer ligt wel op een ander niveau dan je bed uit moeten komen terwijl het zo lekker ligt). Toch kan angst nu ook nog goed van pas komen.

Lees ook: Wanneer het piekeren niet stopt: Hannelore (21) leeft met een gegeneraliseerde angststoornis

Volgens Frans onderzoek hebben mensen die sneller reageren op boze of angstige uitdrukkingen van anderen zelfs een zesde zintuig. Klinkt ons ietwat overdreven in de oren, maar dat neemt niet weg dat er hoogstwaarschijnlijk wel een kern van waarheid in zit. Angstige mensen gebruiken namelijk andere hersengebieden als ze reageren op een mogelijke bedreiging: gebieden die sneller aanzetten tot actie als dat nodig is. Want zelfs als anderen zeggen van niet, die angst bestaat niet voor niets, en is een teken van je lichaam dat er iets engs aankomt – of dat nou een beer of een wekker is. (En we grappen er nu wel over, maar het is écht bewezen dat mensen met meer angsten, minder ongelukken krijgen. En sommige onderzoekers beweren zelfs dat ze sneller rook ruiken.)

Je bent intelligent

Oké, even een disclaimer: natuurlijk is het niet zo dat je automatisch een hoger IQ hebt als je vaak bang bent. Maar het kan wel zo zijn dat slimme mensen er vaker last van hebben, zo blijkt uit Canadees onderzoek. Allereerst handig om te weten: er wordt een onderscheid gemaakt tussen verbale en performale intelligentie. Je verbale IQ heeft te maken met bijvoorbeeld de manier waarop je redeneert en je taal- en rekengevoel, terwijl je performale IQ over de praktische kant gaat, zoals over het ruimtelijk inzicht.

Ook interessant: Een spoedcursus zo-kom-je-over-je-angsten-heen (het werkt echt)

Hoewel er geen significant verband tussen angststoornissen en een hoger verbaal IQ werd gevonden, bleek er wel een relatie te bestaan tussen verbale intelligentie en je zorgen maken en overdenken. Volgens de onderzoekers is een mogelijke oorzaak dat verbaal intelligentere mensen een gedetailleerder geheugen hebben, en daardoor meer hebben om zich zorgen over te maken. Heeft al je gepieker toch nog een positieve oorzaak.

Overigens vond Amerikaans onderzoek wél een relatie tussen angststoornissen en een hoger IQ. Helaas heeft het ook een minder positieve vondst: mensen met een heel laag IQ kunnen zich juist ook veel zorgen maken, omdat ze minder succes hebben in het leven.

Meer lezen over angsten?

• Zenuwachtig? Met deze drie woorden zet je angst om in succes
• Angstig voor een sollicitatiegesprek of een date? Dit is het voordeel
• Waarom zijn we zo bang voor verandering?