Tanja Terstappen Spiritualiteit 26 mrt 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Door deze destructieve gedachten haal je niet alles uit het leven

Hoe positief je ook in het leven staat, hoe succesvol je ook bent; de meeste mensen hebben zo’n stemmetje in hun hoofd dat zegt: ‘hooo, weet je zeker dat dit een goed idee is?’, ‘zou je dit nou wel zeggen, straks zeg je iets doms’, ‘je kan dit waarschijnlijk helemaal niet’. En naast dat het vaak niet waar is, is zelfafwijzing f*cking irritant als je iets wil bereiken in je leven.

Met die inner criticus is op zich niet zoveel mis. Sterker nog: net als heel veel andere adviezen van je mind, heeft deze waarschijnlijk het beste met je voor. We hebben eigenlijk allemaal verschillende stemmetjes in ons hoofd, die ons proberen een bepaalde kant op te sturen:

“Dankzij de Pusher zijn we bijvoorbeeld daadkrachtig, dankzij Ambitie maken we carrière en dankzij de Pleaser hebben we leuke relaties. Alle stemmetjes in je hoofd zijn versies van jou, die je zo gelukkig mogelijk willen maken,” legde coach Nadia van der Vlies in een eerder artikel uit.

Zelfafwijzing

Maar soms kan je jezelf behoorlijk in de weg zitten. Veel van die gedachten ontstaan namelijk vanuit negatieve overtuigingen die ontstaan zijn in je kinderjaren. Schrijver en meditatieleraar Jan Geurtz vertelt er in zijn lezingen met regelmaat over en noemt deze manier van jezelf in de weg zitten: zelfafwijzing. En dat zit diep verweven in ieder mens, zegt Geurtz.

“Je kindertijd is een intense training in het geloof dat ‘je goed voelen’ komt van een ander,” legt hij uit. Alleen al je geboorte is doodeng, en in je babyjaren ben je constant bang dat je moeder bij je wegloopt. Logisch, want je bent letterlijk hulpeloos als ze dat zou doen.

Luister ook naar Jan: Bedrock Talks: over verslaving, liefde en spiritualiteit met Jan Geurtz

“We doen er daarom alles aan om ons nooit meer zo zwak, afhankelijk en waardeloos te voelen, zoals in die eerste jaren”, aldus Geurtz. Toch komen die diepgewortelde gevoelens nog wel eens bovendrijven. Vooral op relationeel vlak of als we uit onze comfort zone treden. Omdat we er binnen onze aangeleerde identiteit, etiketten overheen plakken, ontstaan negatieve denkbeelden over onszelf, zoals: ‘Ik ben niet mooi genoeg’, ‘Ik mag er niet zijn’ of ‘Ik zeg domme dingen’.

7 herkenbare negatieve overtuigingen

Schrijfster en ‘self-love’-teacher Melissa Ambrosini vertelt op Mind Body Green welke van die destructieve gedachten ze tijdens haar werk het meeste tegenkomt. “Ik heb gewerkt met duizenden mensen over de hele wereld om hen te leren omgaan met hun inner criticus, en zo heb ik bepaalde negatieve statements geïdentificeerd die keer op keer de kop op steken en ons belemmeren alles uit het leven te halen.”

Of het nu een jonge moeder is, een CEO van een grote corporate of die hippe guy van TV, ieders hoofd slaat zo nu en dan op hol. Ambrosini benoemde deze zeven negatieve gedachten die waarschijnlijk bijna iedereen herkent.

1. Ik ben niet slim / sexy / gespierd / slank genoeg
2. Ik ben niet zo goed als hem / haar
3. Ik ben te oud om dit te proberen / mijn droom achterna te gaan
4. Ik ben een oplichter
5. Waarom zou iemand van mij houden?
6. Ik ben een mislukkeling
7. Ik zeg de domste dingen

Maar is het waar?

Volgens Jan Geurtz (en meer spirituele leraren) kun je loskomen van die negatieve overtuigingen door meditatie, waardoor je gedachten leert zien als slechts dat: gedachten. Meer zijn ze niet. Ze zijn niet de realiteit en ze bepalen ook niet je identiteit. Door meditatie leer je je gedachten te aanschouwen, in plaats van ze zomaar voor waar aan te nemen.

Ook een mooie manier om je gedachten en overtuigingen eens kritisch te onderzoeken, is de 4 vragen-methode van Byron Katie. Is het écht waar wat je denkt? Ben je écht niet goed genoeg? Of zou het tegenovergestelde ook waar kunnen zijn? En zou je je beter voelen als je het tegenovergestelde denkt?

Het vergt wat oefening, maar het is een slimme manier om je los te koppelen van vervelende, zelfdestructieve gedachten. Want als gedachten toch niet de realiteit zijn, kun je maar beter kiezen voor welke het beste voelt, toch?

Meer Bedrock?

• Geloof niet alles wat je denkt
• Gedachten kun je trainen net zoals een sixpack
• Van moeten naar willen: op deze manier stop je met druk zijn