Maaike Kooijman Psyche 1 okt 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Dit zijn de 4 fasen van het leven (volgens Carl Jung)

Carl Gustav Jung, een psychiater en psycholoog uit Zwitserland, was de grondlegger van veel concepten die wij nog dagelijks gebruiken. Zo gaf hij een naam aan extraversie en introversie, ontdekte hij het ‘collectief onbewuste’ en ontwikkelde hij de leer van de archetypen. Dat zijn misschien niet allemaal dingen die je bij naam kent, maar de kans is groot dat je ze wel herkent in bijvoorbeeld je manier van denken. En Jung hield zich ook met iets anders bezig, namelijk de ‘four stages of life’. Anders dan je zou verwachten, zijn de 4 fasen van het leven niet chronologisch: je kunt in je leven meerdere keren op en neer gaan van de ene naar de andere fase en zelfs in twee fasen tegelijk zitten (hoe cool klinkt dat?). Ook zijn ze niet aan leeftijd gebonden: waar de één misschien al in zijn tienerjaren ‘ontsnapt’ aan de eerste fase, zit een ander er nog dertig jaar langer in gevangen. Toch zijn ze over het algemeen herkenbaar voor iedereen – en misschien herken je ze zelfs ook wel in anderen.

De atleet

Het komt waarschijnlijk niet als een verrassing dat we het meest egocentrisch zijn aan het begin van ons leven. In de atleetfase zijn we vooral bezig met hoe we eruit zien, meer dan met ons innerlijk. Waarom zou je je ook zorgen maken over volwassen dingen als daar nog geen aanleiding voor is?

Dit is een fase waar sommige mensen volgens mij nooit uit komen (ik ken er wel een paar) en waar je ook gemakkelijk weer in terug kunt glijden als je niet genoeg dromen of doelen hebt. Of als je gewoon een beetje narcistisch bent.

Lees ook: Welk type ben jij? Dit zijn de 8 persoonlijkheidstypen volgens psycholoog Carl Jung

De strijder

Volgens Jung komt daarna de ‘warrior’-fase, waarin we grote dromen krijgen (realistischer dan ‘ik wil prinses worden’) en beginnen met het erkennen van onze verantwoordelijkheden in de wereld. Onze gevoelens worden even belangrijk als of belangrijker dan ons uiterlijk. In deze fasen word je ‘echt’ volwassen.

Strijders zijn idealistisch, maar slechts deels om echt iets te kunnen betekenen; het gaat ook om zelf het beste te kunnen zijn. Materiële dingen en macht zijn doorgaans heel belangrijk. Deze fase kan tegenwoordig ook leiden tot een quarterlife-crisis of een burn-out (welkom in de eenentwintigste eeuw).

De betrokkene

De benaming van de ‘statement’-fase is nogal moeilijk te vertalen, maar het komt erop neer dat je aan het einde van de strijdersfase nog meer gaat kijken naar wat je voor anderen kunt betekenen, of wat je al betekend hebt. Volgens Jung gaat het steeds minder om je individuele ontwikkeling en steeds meer om je hoe je je steentje kunt bijdragen aan de maatschappij, waar het echt om gaat. Je wilt echt iets achterlaten, of dat nu is voor de kinderen die je in deze fase kunt krijgen of voor de wereld in het algemeen.

We realiseren ons dat een juiste manier van denken ons veel meer kan brengen dan geld of populariteit. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen. En je ziet ‘m natuurlijk al aankomen: deze fase kan ook weer zorgen voor een midlife-crisis.

De wijze geest

Het is geen toeval dat ‘oud en wijs’ vaak naast elkaar staan: in de laatste fase van je leven focus je je minder op wat je nog fysiek kunt bereiken, en meer op je mindset. Deze fase richt zich op spiritualiteit en op de gedachte dat de mens meer is dan alleen zijn lichaam, dat niet-materiële dingen het allerbelangrijkst zijn.

Het idee is dat je een soort overview krijgt op het leven en buiten je eigen ervaringen of meningen kunt stappen. In Jung’s bewoordingen stop je eindelijk met archetypes zijn en word je dan pas echt jezelf.

Meer lezen

• Waarom het waardevol is om oefening centraal te stellen in je leven
• Dit zijn de verschillende fases van het liefdesbewustzijn
• 3 levenslessen die je kunt leren van de Japanese kunstvorm ‘Kintsugi