Monique van den Boomen Psyche 21 jun 2016, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Dit is waarom we ons veilig voelen in onze comfort zone (en zo stap je eruit en groei je pas écht)

Je voelt jezelf er veilig, vertrouwd en op je gemak: je comfort zone. Een fijne plek, maar waarom zouden we binnen deze comfort zone blijven als daar buiten veel meer te beleven valt? Coach Odette Koelewijn legt uit hoe we buiten de vertrouwde grenzen van onze comfort zone stappen en waarom dit soms zo lastig is. Het draait eigenlijk allemaal om geloof in jezelf. Coach Odette legt uit: “Je doet dingen die je al eerder hebt gedaan en nog belangrijker; waarvan je weet of gelooft dat je ze zonder al te veel moeite of risico tot een succes kunt volbrengen omdat je eerder zoiets hebt ervaren. Het gaat dus enerzijds om het verleden – heb ik dit al een keer gedaan? – en anderzijds hoe je deze ervaring hebt opgeslagen.

Je kunt namelijk nog zo vaak een presentatie gedaan hebben, maar als dit bij jou als negatieve ervaring is opgeslagen zal dit er niet toe leiden dat het geven van een presentatie binnen je comfort zone valt. De reden is eenvoudig: je hebt de overtuiging dat dit niet jouw ding is. Pas als je succesmomenten ervaart en het een routine wordt (of geen uitdaging meer is), zal het binnen je comfort zone vallen.”

Comfort zones en zelfbeeld

Een comfort zone is gerelateerd aan je zelfbeeld en aan hoe jij je ontwikkeld hebt: “Dingen die je vaker hebt gedaan en waarvan je weet dat je het kan, vallen binnen je comfort zone.

Dat bij sommige personen de comfort zone verder reikt, zegt dus iets over de ervaring die ze er mee hebben en hoe ze over zichzelf denken. Hierbij spelen ook factoren als persoonlijkheid, karakter, maar ook opvoeding en gezinssamenstelling een rol.

Lees ook: Hoe voeding je kan helpen naar een positief (of juist negatief) zelfbeeld, én tips van een deskundige

Tussen jaar 0 en 7 vindt een belangrijke vorming van een individu plaats. Je creëert een zelfbeeld, overtuigingen, normen en waarden. Dit alles heeft invloed op hoe gemakkelijk jij in of uit je comfort zone stapt.

Zo kun je je voorstellen dat als je uit een gezin komt waar je aangemoedigd wordt om nieuwe dingen te proberen en hiervoor ‘beloond’ wordt, je dit als succesmomenten opslaat en dit gedrag vaker gaat vertonen.”

Het bekende spoor

Vaak vinden mensen het lastig om buiten hun comfort zone te komen. Mensen zijn bang om te falen in die onbekende situatie. Binnen de comfort zone heb je meer vertrouwen in jezelf, in de wereld buiten deze zone ben je bang dat dit zelfvertrouwen een deuk op gaat lopen.

Maar hoe komt het eigenlijk dat we ons zo veilig voelen in die comfort zone? Volgens Odette is het heel natuurlijk voor mensen om dingen te doen die ze al kennen. Dit komt mede door verbindingen die in de hersenen worden aangemaakt.

Must read: Het onbekende omarmen en het avontuur aangaan: emigreren naar Ethiopië

“Als dit eenmaal is aangemaakt is het moeilijk om hier van af te wijken. Zie het als een wielspoor in het zand: het wiel wil het liefst weer in het bekende spoor treden. Dit zie je terug in automatisch gedrag.

Je voelt je zeker, vertrouwd en weet wat je kan verwachten. Mensen zijn niet zozeer bang voor veranderingen an sich, maar vooral bang om het oude vertrouwde achter zich te laten. Hiervan weten ze dat het oké was. Hierbuiten weet je niet meer wat je te wachten staat en dat brengt onzekerheden met zich mee.”

Nieuwe kansen buiten je comfort zone

Buiten je comfort zone liggen echter nieuwe kansen. Ontwikkeling en groei vinden namelijk plaats buiten de vertrouwde grenzen.

Volgens Odette ben je buiten je comfort zone alerter en in staat om meer prikkels op te nemen: “Je lichaam staat op scherp en maakt het stofje adrenaline aan. Het is een ideale staat om goed te presteren.

Iemand zal dit sneller ervaren als hij soortgelijke situaties al met succes heeft ervaren. Binnen je comfort zone ben je in staat om handelingen te perfectioneren, maar buiten je comfort zone zit je ontwikkeling en groei.”

Zo stap je uit je comfort zone

Probeer dus over het muurtje van je comfort zone heen te stappen. Voor de een is dat makkelijker dan voor de ander. Coach Odette legt uit hoe we het voor onszelf makkelijker kunnen maken om uit die vertrouwde omgeving te komen.

Geloof in jezelf is hierbij ontzettend belangrijk, maar je dient ook een doel voor ogen te hebben: “Mensen die een duidelijk doel of een duidelijke droom hebben, stappen gemakkelijker uit hun comfort zone omdat ze weten waar ze het voor doen.

Tip: Hoe krijg je meer discipline en zelfvertrouwen? Laura gaat de uitdaging aan

Zonder deze stip op de horizon en drang om te willen groeien, zal jij niet in beweging komen en al helemaal niet in het spannende onbekende gebied buiten je comfort zone.”

Probeer ook in kaart te brengen wat je precies tegenhoudt: “Vaak spelen er onbewust angsten, zoals de angst om te falen, angst voor afwijzing en de angst om niet goed genoeg te zijn.

Maar ook overtuigingen, waarden en normen spelen een belangrijke rol bij het wel of niet laten zien van gedrag. Vanuit je opvoeding heb je een heleboel waarden en normen meegekregen en heb je overtuigingen gevormd over jezelf.

Deze overtuigingen hebben jou toentertijd geholpen om situaties te verklaren en er mee om te gaan. Maar zijn dit nog steeds overtuigingen die jou op dit moment helpen om optimaal te kunnen groeien? Onderzoek welke overtuigingen je hebt en welke je zou kunnen vervangen voor een meer helpende overtuiging.”

Niet te grote stappen

Volgens Odette kan het helpen om niet te grote stappen te nemen. “Zie het als een trap: boven aan de trap is jouw einddoel wat nu nog buiten je comfort zone ligt en daarvoor liggen allemaal treden die ook spannend zijn, maar te doen als je ze stap voor stap overwint.

Boven aan de trap staat bijvoorbeeld het toespreken van een grote zaal, een trede daarvoor is een praatje houden voor een klein gezelschap, nog een trede lager is het woord nemen bij je vrienden en de eerste trap is iets wat je morgen meteen zou kunnen gaan doen.”

Toename in je zelfvertrouwen

Wanneer je met succes buiten je comfort zone stapt, zorgt dit voor een toename in je zelfvertrouwen. Je kunt het als het ware trainen. “Door iets anders te doen dan je gewend bent, worden je hersenen op actief gezet.

Zie het als een grote spier die training nodig heeft. Hoe vaker je dit doet, hoe makkelijker het zal gaan. Je voelt je krachtiger en je zelfvertrouwen groeit,” legt Odette uit.

Begin morgen al

Wil je dus groeien en jezelf verder ontwikkelen? Zet eens wat vaker een stap buiten je comfort zone. Odette: “Je kunt morgen al beginnen met het vergroten van je comfort zone door eens een andere route naar je werk te fietsen, bestellen wat de ober je aanraadt of een gesprek beginnen met een wild vreemde in de trein.”

Je kunt dus met een eenvoudige stap beginnen, maar uiteindelijk zal het steeds makkelijker worden om je buiten de grenzen van je comfort zone te begeven. “Zorg dat je je zeker voelt, maak taken eigen en geloof in jezelf zodat je in de nieuwe en spannende situatie gaat rocken!”

Meer over persoonlijke groei?

• Dit is wat er gebeurt tijdens een proces van persoonlijke groei
• Zo kan vreemdgaan bijdragen aan je persoonlijke groei
• Zo haal je het meeste uit je dagboek (voor persoonlijke groei)