Sophie Borghouts Voeding 13 apr 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Waarom consumeren we nog zoveel suiker? Dit is de macht van de suikerlobby

Bijna de helft van de Nederlanders is te zwaar. Suiker is een belangrijke oorzaak van overgewicht. Eigenlijk weten we dat allemaal wel, maar toch kunnen we de verleiding van het zoet vaak niet weerstaan. Politici en wetenschappers zoeken een oplossing om het tij te keren.

Achter de schermen in Den Haag en Brussel woedt daarover een strijd met de voedselfabrikanten. Het gaat om grote belangen. Want suiker is niet alleen lekker, maar ook een miljardenbusiness. De voedselindustrie weet ons telkens weer te verleiden om suiker te eten. Hoe doen ze dat? Waarom eten we zoveel suiker terwijl we weten dat het slecht voor ons is?

Suiker is big business

Tegenwoordig gebruiken we veel meer suiker dan 100 jaar geleden. Toen was het een luxe product waar mensen jaarlijks 5 kilo van aten. Op dit moment eet de gemiddelde volwassen Nederlander al 7 keer zoveel suiker, bijna 35 kilo per jaar.

Lees ook: Vruchtensapjes of suikerbommetjes? Drankjes uit pak zijn een stuk minder gezond dan je denkt

Suiker is dan ook overal om ons heen. Fast food restaurants, frisdrankautomaten en snoep in de supermarkt, we eten en drinken de hele dag door. Van een luxe product is suiker inmiddels uitgegroeid tot een mega industrie waar ontzettend veel geld in omgaat. Suiker is big business, en in elke sector waar de belangen groot zijn ontstaat ook een grote lobby.

De suikerlobby in de VS

Cola-Cola hoort bij Amerika als de Star-spangled banner, de hamburger en het Witte Huis. Toch begint men in de VS langzaam in te zien dat een door en door Amerikaans product als Coca-Cola misschien wel niet zo ‘sympathiek’ is als het lijkt.

De positie van grote multinationals als Coca-Cola en Pepsi liggen onder vuur. Kritische consumenten en overheden pleiten in toenemende mate voor het drinken van water of suikervrije frisdranken, omdat het drinken van suikerhoudende frisdrank kan leiden tot diabetes. Maar de suikerlobby vecht terug. En met succes.

Frisdrankcampagnes

Multinationals als Coca-Cola en Pepsi doneren grote bedragen aan de campagnes van belangrijke Amerikaanse politici. En er is veel geld vrijgemaakt voor de lobby tegen belastingen op frisdrank, de zogenoemde soda tax.

Must read: Dit onderzoek legt precies uit hoe suiker je hersenen uitput

Coca-Cola gaf in 2008 2,5 miljoen dollar uit aan lobbywerk in Washington. In 2009 werd dat plots 9,4 miljoen, blijkt uit cijfers van OpenSecret, een organisatie die alle donaties aan politici bijhoudt. En PepsiCo’s uitgaven op dit vlak stegen van 1,1 miljoen naar maar liefst 9,2 miljoen dollar.

Belasting op suikerhoudende dranken?

De reden was eenvoudig: het Amerikaanse Congres sprak over een frisdrankbelasting voor suikerhoudende dranken. Het bleek de investering waard: in het Congres was na een paar maanden veel minder belangstelling voor een mogelijke wet die de belasting zou verplichten.

Daarnaast investeren de twee multinationals gigantische bedragen in hun positieve imago’s. Coca-Cola maakt iedereen blij, is de boodschap van de frisdrankgigant in haar reclamecampagnes. Delivering happiness around the globe, noemt Coca-Cola het.

De suikerlobby in Nederland

Ook in Nederland zijn er steeds meer gezondheidswetenschappers en voedingsdeskundigen die pleitten voor minder verleiding door middel van aantrekkelijke verpakkingen en misleidende reclames, en meer duidelijkheid voor de consument.

Lees ook: Healthy spot The Meets in Amsterdam is voor 80% plant-based en gebruikt geen suiker

Met name als het gaat om kinderen. Nederlandse schoolkinderen drinken gemiddeld een halve liter frisdrank per dag, blijkt uit onderzoek van het RIVM. In die halve liter zitten zo’n 7 suikerklontjes. Snoep en frisdrankautomaten op scholen bieden dagelijks teveel verleiding voor kinderen.

De macht van Coca-Cola

Veel van deze automaten zijn eigendom van Coca-cola. Volgens dit bedrijf is nooit wetenschappelijk bewezen dat frisdrank dik maakt. Terwijl onderzoek dit toch echt tegenspreekt.

In 2012 hebben Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers voor het eerst aangetoond dat suikerhoudende dranken een belangrijke rol spelen bij obesitas onder kinderen. Uiteindelijk ligt een groot deel van de macht ook bij de consument zelf

Sterke lobby

Maar ook in Nederland is de lobby sterk. Wanneer je als consument op zoek gaat naar informatie over suiker, kom je al snel terecht op de website van het Kenniscentrum suiker en voeding (KSV).

Het kenniscentrum gaat niet uit van ongezonde producten, maar van een ongezond voedingspatroon. Het gaat volgens hen om de balans tussen de hoeveelheid calorieën die je inneemt tegenover de hoeveelheid calorieën die je verbruikt.

Belang van gezondheid

Zij leggen hierbij de nadruk op het belang van meer beweging. Uiteraard ook een belangrijke factor voor een goede gezondheid, maar hiermee wordt de aandacht wel afgeleid van het feit dat mensen toch ook veel te veel suiker binnen krijgen.

Tip: Het mediterrane dieet is goed voor je gezondheid en dit is hoe je het toepast

Daarnaast wordt het KSV gefinancierd door Suiker Unie, dé grote suikerproducent in Nederland. Je kan je dus afvragen hoe neutraal en onafhankelijk de informatie is die je als consument op dit soort websites krijgt.

Concluderend: wat kunnen we zelf doen?

Het is belangrijk om ons er bewust van te zijn dat de organisaties die ons informatie verschaffen en ons producten proberen te verkopen niet altijd dezelfde belangen hebben als wij. Maar uiteindelijk ligt een groot deel van de macht ook bij de consument zelf. Wij bepalen wat er in ons boodschappenkarretje komt en de vraag van de consument bepaalt voor een groot deel ook het aanbod.

• Kies onbewerkte producten: er worden vaak allerlei soorten vormen van suiker toegevoegd aan bewerkte producten om het een lekkere smaak te geven.
• Lees etiketten: en let op verborgen namen voor suiker zoals dextrose, glucose-fructosestroop, melasse en siroop.
• Kook zoveel mogelijk zelf: wanneer je je eigen eten bereidt weet je precies wat er in zit en hoef je niet bang te zijn voor ongezonde (suikerrijke) toevoegingen.
• Kies vers: ook door het kiezen voor verse producten vermijd je ongewenste toevoegingen en krijg je veel meer gezonde voedingsstoffen binnen.
• Gebruik zo min mogelijk zoetstoffen om aan minder zoete smaken te wennen: het blijven toch extracten met een zoete smaak en veel zoetstoffen zijn om andere redenen weer heel ongezond voor je lichaam.

Verhelderend, toch?

Meer over voeding?

• Mood food: 4 voedingsstoffen voor een betere stemming
• Ben jij een echte zoetekauw? Zo houd je je bloedsuikerspiegel in evenwicht (en waarom dat belangrijk is)
• Weinig energie? Met deze voeding geef je je lichaam een energie boost