Malu Kirschbaum Welzijn 6 mrt 2022, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Zo kun je darmkanker vroegtijdig opsporen (én voorkomen)

Na borstkanker is darmkanker de meest voorkomende kankersoort bij vrouwen in Nederland. Vorig jaar kregen bijna 13.000 mensen deze ziekte en maar liefst 36 procent daarvan heeft het niet overleefd. Aangezien deze getallen elk jaar stijgen, is het belangrijk om te weten wat je kunt doen om darmkanker vroegtijdig op te sporen.

Omdat darmkanker zich langzaam ontwikkelt en mensen in het begin geen klachten hebben, wordt de ziekte vaak pas laat ontdekt. De winst zit dus in het tijdig opsporen, zodat een effectieve behandeling kan worden ingezet en de kans op genezing groter wordt.

Ontlastingstest

Darmtumoren groeien langzamen en soms duurt het wel tot 5 jaar voordat de klachten van darmkanker ontstaan. Uit onderzoek blijkt dat om de twee jaar een ontlastingstest doen, een goede manier is om deze langzaam groeiende tumoren op tijd op te sporen. Dus voordat ze uitgroeien tot grote, onbehandelbare tumoren.

Daarom krijgt iedereen in Nederland van 55 tot en met 75 jaar elke 2 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Het onderzoek gebeurt met een poeptest, waarbij wordt gekeken of er bloed in de ontlasting zit. Dat kan een aanwijzing zijn voor darmkanker, of een voorloper van de ziekte.

Loze aandrang

Een ander symptoom van darmkanker kan zijn dat je een tijd lang problemen hebt met je ontlasting (buikpijn, verstopping of diarree) zonder dat daar een duidelijke aanleiding voor is. Ook kan slijm bij je ontlasting een signaal zijn. En als je loze aandrang hebt, dus dat je naar de wc moet zonder dat er wat komt, kan dit ook een teken zijn van darmkanker.

Zo kun je huidkanker vroegtijdig opsporen

Het hoeft natuurlijk niks ernstigs te betekenen en kan ook een andere oorzaak hebben dan darmkanker. Maar het zijn goede redenen om even langs je huisarts te gaan. En een ontlastingstest kan nooit kwaad.

Erfelijk belast

Bij ongeveer 6  procent van alle mensen met dikkedarmkanker is  erfelijkheid  aan de orde. Mocht je klachten hebben, vraag dan altijd even na of één van je directe familieleden het had. Dit kan namelijk betekenen dat je zelf ook een hoger risico hebt. En dan is het goed om naar de huisarts te gaan.

Lees ook: Zo steek je mensen met kanker een hart onder de riem

“Let op de signalen van je lichaam,” benadrukt Evelien Dekker (maag-darm-leverarts bij het AMC, Amsterdam). “Dikkedarmkanker is vroeg op te sporen – anders dan veel andere kankersoorten – en dan goed te behandelen. Het gaat om poliepen en die kunnen meestal zonder een operatie worden verwijderd.”

Darmkanker voorkomen

Bekend is dat eet- en leefgewoonten een duidelijke bijdrage kunnen leveren bij het voorkomen en bestrijden van ontstekingen en dus ook bij het ontstaan van dikkedarmkanker. Voeding kan je kans op kanker vergroten of juist verkleinen. Hoewel we niet altijd weten hoe voeding je kans op kanker beïnvloedt, weten we voor bepaalde voeding of voedingsstoffen wel dát het zo is.

Deze wetenschapper legt uit hoe je brein en darmen communiceren

Zo bevatten groenten en fruit belangrijke vitaminen en mineralen, die je kans op kanker verkleinen. En kan rood vlees (bijvoorbeeld rundvlees, lamsvlees en varkensvlees) en bewerkt vlees (vlees dat is geconserveerd door middel van roken, drogen, zouten of door toevoeging van conserveringsmiddelen, zoals boterhamworst) het risico op kanker vergroten.

Kankerverwekkende stoffen

Bewerkt vlees is voor de verkoop bewerkt om de smaak of houdbaarheid te beïnvloeden door het te roken, door het te zouten of door conserveringsmiddelen toe te voegen. Vleeswaren, zoals worst, ham of paté en bewerkt vlees zoals hamburger, worst en gemarineerd vlees vallen in de categorie bewerkt vlees.

Dit geldt overigens ook voor gevogelte (denk aan gerookte kipfilet) en vis (bijvoorbeeld gerookte paling en tonijn in blik). Door de bewerking kunnen kankerverwekkende stoffen ontstaan. Deze stoffen kunnen cellen in ons lichaam beschadigen wat tot kanker kan leiden.

Overgewicht en roken

Daarnaast is aangetoond dat dikkedarmkanker vaker voorkomt bij mensen met overgewicht en mensen die weinig lichaamsbeweging hebben. En dat roken het risico op alle vormen van kanker en dus ook dikkedarmkanker verhoogt is nogal logisch. Een zuurstoftekort duwt normale cellen in de richting van de kankercel en dat is precies wat er in je lichaam gebeurt wanneer je rookt.

Zo kun je baarmoederhalskanker tijdig opsporen

Roken vernauwt onze bloedvaten met als gevolg dat de bloeddoorstroming minder wordt. Gevolg  is minder toevoer van zuurstof. Daarbij zorgt de koolmonoxide die zich in de rook van tabak bevindt, ook nog eens voor een slechte binding van zuurstof aan het hemoglobine in onze rode bloedcellen. Dat resulteert in nog minder beschikbare zuurstof.

Matig met booze

Last but not least: dagelijks (te veel) alcohol drinken kan ook het risico op darmkanker verhogen. Zorg daarom dat je matig bent met drank, rood of bewerkt vlees beperkt, gevarieerd eet en voldoende vezels binnenkrijgt. Dan ben je sowieso goed bezig.