Laurien Bleeker Verzorging 30 nov 2024, 10:37

Leestijd: 5 minuten

Collageen: nodig of overbodig? ‘Onze behoefte aan collageen wordt groter naarmate we ouder worden’

Bron: Pexels

De laatste tijd is collageen een hot topic. Vooral op social media komen supplementen van dit eiwit veelvuldig voorbij. Zo vaak, dat je misschien het gevoel hebt dat je iets mist als je het niet gebruikt in je dagelijkse routine. Collageen belooft onder andere een stralende, volle huid met minder rimpels. Maar is dat echt zo, of voegt het weinig toe? We vroegen een expert om advies.

Want dure spullen aanschaffen, slikken en smeren zonder dat het zin heeft? Liever niet.

Wat is collageen eigenlijk?

Collageen is een eiwit dat van nature in ons lichaam voorkomt. Het is een essentieel bouwblok voor je huid, botten, spieren, pezen en bindweefsel. Je kunt het zien als de lijm die alles bij elkaar houdt. Er zijn verschillende soorten waarvan type I, II en III het meest voorkomen in ons lichaam. Type I is bijvoorbeeld goed voor huid en botten, terwijl type II een belangrijke rol speelt in kraakbeen.

Ons lichaam maakt zelf collageen aan, maar dit proces vertraagt na je vijfentwintigste. Dit verklaart waarom we met de jaren meer rimpels krijgen, onze huid minder elastisch wordt en gewrichten wat minder soepel worden.

Wat doet een collageensupplement?

Collageensupplementen zijn meestal gemaakt van runder-, vis- of kippenhuid, want daar zit veel collageen in. Het is dus vrijwel altijd dierlijk. Deze supplementen in de vorm van poeder of capsules worden op socials gepromoot als manier om je natuurlijke collageenvoorraad aan te vullen. Ze komen vaak in gehydrolyseerde vorm, ook wel collageenpeptiden, wat betekent dat het is afgebroken in kleinere deeltjes die je lichaam gemakkelijker kan opnemen.

Voordelen van collageen

Over collageen gaan de volgende voordelen in het rond:

De elasticiteit van je huid verbetert en fijne lijntjes verminderen, blijkt uit onderzoek
Je krijgt er gezonder haar en sterkere nagels van
Het draagt bij aan gezonde gewrichten
Je botten worden er sterker door

En de nadelen

Zijn er nadelen wat betreft collageen? Niet zo veel, zo blijkt, maar wel als je veganist of vegetariër bent.

Het is een dierlijk product en daarom minder of niet geschikt voor de veganistische of vegetarische levensstijl
Sommige supplementen of collageenpoeders kunnen extra toevoegingen of smaakstoffen bevatten die je niet altijd nodig hebt

Plantaardig collageen

Collageen is een dierlijk eiwit, wat betekent dat plantaardig collageen dus niet bestaat. Er zijn wel producten op de markt die claimen plantaardig te zijn, maar dit zijn supplementen met plantenextracten zoals aloë vera, tarwekiem en zeewier, die de natuurlijke collageenproductie in je lichaam ondersteunen. Deze bevatten bijvoorbeeld vitamine C, antioxidanten en aminozuren die essentieel zijn voor de aanmaak van collageen. Als je dierlijke producten wil vermijden, kan dit een alternatief zijn. Deze supplementen geven je lijf een boost om zelf extra collageen aan te maken.

Is het echt nodig om collageenpoeders of supplementen te gebruiken?

Dan rijst de vraag: is extra collageen nemen nodig of overbodig? Vanaf je vijfentwintigste maakt je lijf dit eiwit in mindere mate zelf aan. Is het belangrijk om vanaf die leeftijd collageensupplementen of -poeders te slikken? We vroegen orthomoleculair & kPNI therapeut Marouschka Beckers om raad:

“Het is inderdaad slim om regelmatig wat collageen op je menu te zetten bijvoorbeeld door het drinken van bottenbouillon of bone broth. Denk aan grootmoeder die soep maakte en daarvoor bouillon trok van botten of visgraten. Op de plaatsen waar collageen zich bij ons bevindt, bevindt het zich ook bij dieren. De komst van het bouillonblokje, dat allesbehalve collageen bevat, heeft daar geen goed aan gedaan. We krijgen via onze voeding dus minder collageen binnen dan vroeger, maar onze behoefte aan collageen wordt wel groter naarmate we ouder worden.

Een kwalitatief goed collageensupplement of -poeder is dus geen overbodige luxe. Kies voor gehydrolyseerde -in stukjes geknipte- collageenpeptiden van een zuivere bron: viscollageen (of: marine collegeen) zou efficiënter zijn dan rundercollageen om de hydratatie en elasticiteit van de huid te verbeteren, zo bleek uit een grote meta-analyse en systematische review (Nutrients, 2023).

Het is belangrijk om je bij je keuze niet te laten beïnvloeden door de marketingmachine die erachter zit, maar altijd het etiket te controleren: de volledige ingrediëntenlijst. Toevoeging van vitamine C is zeer goed, omdat je zonder vitamine C geen collageen kan synthetiseren. Natuurlijke aroma’s (E-nummers), appelsapconcentraat (suiker) zijn dan weer voorbeelden van onnodige toevoegingen.”

Wanneer is het effectief?

Beckers: “Uit studies blijkt dat je het beste gedurende een periode van 12 weken een collageenkuur doet, waarbij je dagelijks 5 tot 10 gram collageen inneemt. Collageen hoef je niet constant te nemen, neem regelmatig pauzes. Collageen wordt ingezet voor de huidkwaliteit, bij spierherstel (bijvoorbeeld bij sporters), het herstellen van darmklachten, wondgenezing, klachten van osteoarthritis enzovoort.

Als rookstopcoach informeer ik mijn patiënten dat roken sneller vitamine C afbreekt waardoor ze minder collageen aanmaken: hallo rookrimpeltjes! We mogen niet vergeten dat een gezonde leefstijl, niet roken, geen alcohol, niet teveel snelle suikers, voldoende beweging en slaap nog altijd de beste antirimpelcrème is die er bestaat.”