Rosa Bertram Voeding 2 nov 2023, 09:18

Leestijd: 4 minuten

Kan je niet tegen gluten? Zó check je of een product glutenvrij is

In vergelijking tot vroeger hebben steeds meer mensen hebben last van coeliakie (intolerantie) of sensitiviteit voor gluten. Nogal vervelend, want in behoorlijk veel producten – al helemaal in Nederland – zit gluten. Kan jij niet goed tegen gluten? Op deze manier check je of een product glutenvrij is.

Eén procent van de Nederlanders heeft een heuse gluten intolerantie, blijkt uit onderzoek. Dat zijn zo’n 170.000 mensen. Niet mis dus! Maar, first things first: hoe zit het nou ook alweer met gluten, tarwe en al die termen? Hoogtijd voor een basislesje in gluten!

Glutenintolerantie ofwel coeliakie

Naast een heuse intolerantie, zijn er ook nog veel mensen die glutensesitief zijn, maar wie bij geen coeliakie kan worden vastgesteld.

Kan je niet goed tegen gluten, dan heb je vaak last van darmklachten, vermoeidheid, huidklachten, diarree, ontstopping, een opgeblazen buik en botontkalking. Waarom?

Gluten zijn een eiwit dat in allerlei graanproducten uit de tarwefamilie voorkomt en voor een glutensensitiviteit, glutenintolerantie of tarwe-allergie kan zorgen. Vooral de coeliakie (de echte intolerantie) kan serieuze klachten tot gevolg hebben.

Het kan namelijk voor ernstige schade zorgen op de lange termijn, omdat het het slijmvlies van de dunne darm aantast waardoor voedingsstoffen uiteindelijk minder goed kunnen worden opgenomen. Met alle gevolgen van dien.

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, bestaat er niet zoiets als een glutenallergie.

Een glutenallergie bestaat niet

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, bestaat er niet zoiets als een glutenallergie. Dan zou er namelijk een overdreven reactie van het immuunsysteem moeten zijn en dan zou het meer antistoffen moeten aanmaken dan nodig. Díe reactie komt echter niet voor bij gluten, een intolerantie wél.

Heb je last van dat laatste, dan is er sprake van een auto-immuunziekte, waardoor jouw immuunsysteem het opneemt tegen zichzelf. Dat is een omgekeerde reactie en geen overdreven reactie dus.

Dat betekent helaas óók dat je er niet overheen kunt groeien, iets wat bij een allergie wel mogelijk is.

Waar zit gluten in?

Gluten is dus geen graan, maar een eiwit dat voorkomt in producten van tarwe, spelt (ja spelt is dus niet glutenvrij), rogge en gerst. Bovendien zit in het bindmiddel van veel producten ook gluten. Vaak zijn het producten waarin je dat niet verwacht, zoals bewerkte vleeswaren, dressings, ijsjes, bouillon, drankjes of snoep.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Vermijd deze ingrediënten

Kan je niet goed tegen gluten? Kijk dan niet alleen daar het ingrediënt gluten op de achterkant van de verpakking, maar let ook op de volgende ingrediënten:

• Couscous: het zijn eigenlijk kleine pastabolletjes
• Bulgur: idem
• Parelgort, gort, gestemoutbloem
• Zemelen: een deel van graanvruchten
• Seitan: deze vleesvervanger is dan wel vegan, maar is gemaakt van puur gluten
• Tarwe, spelt, gerst, rogge
• Haver, muesli en cruesli dus ook. Hoewel het in principe glutenvrij is, is het vaak wél besmet met gluten door de productielocatie.
• Bindmiddel
• Alle pastasoorten
• Plantaardige eiwitten en plantaardige vezels
• Mout, moutstroop of moutextract

Het lijkt misschien alsof er weinig meer overblijft als je liever glutenvrij eet, maar dat valt gelukkig reuze mee. De meeste producten zijn gewoon glutenvrij.

Glutenvrije producten

Het zijn vooral de graanproducten die gluten kunnen bevatten. In een gezond en gevarieerd dieet, is dat slechts een deel van jouw aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Deze producten zijn ondermeer glutenvrij:

• Groenten
• Peulvruchten
• Fruit
• Noten
• Zaden
• Pitten
• Zilvervliesrijst
• Quinoa
• Aardappelen
• Knollen
• Onbewerkte vis
• Onbewerkt Vlees
• Eieren
• Kaas
• Yoghurt
• Veel dranken (thee en koffie)

In principe zijn pure ingrediënten glutenvrij, pas als ze bewerkt zijn (producten uit pakjes en zakjes dus) wil je goed checken of ze glutenvrij zijn.

Gelukkig bestaan daar tegenwoordig allerlei keurmerken voor, waaronder het Crossed Grain keurmerk. Zie je het logo op een product? Dan weet je zeker dat het product glutenrvrij is en dat het door strenge keuringen is gekomen.

Niet alle glutenvrije producten hebben dit keurmerk, maar dat betekent natuurlijk nog niet direct dat het wél gluten bevat. Zie je een ander keurmerk, dan is het 100 procent glutenvrij.

Geen keurmerk maar wel ‘glutenvrij’

Zie je enkel het woord glutenvrij op de verpakking? Dan voldoet het aan de eisen van de wet en zit er minder dan twintig milligram per kilo in. Honderd procent glutenvrij is het dan is niet. Let daarom ook de woorden als ‘kan sporen van gluten bevatten’, vaak wordt er dan in dezelfde fabriek met gluten gewerkt zodat een product niet gegarandeerd glutenvrij kan zijn.

In vergelijking met het buitenland hebben Nederlandse supermarkten een gigantisch assortiment aan glutenvrije en plantaardige producten. Er bestaan glutenvrije broden, crackers, koekjes, snoepjes, pasta’s, bewerkte vleessoorten, bitterballen, pizzabodems en ga zo maar door.

Er zijn genoeg alternatieven dus!

7 x hét ideale vega recept voor de koudere maanden (om je vingers bij af te likken!)