Leonie Collombon Psyche 19 mrt 2025, 07:03

Leestijd: 5 minuten

Rian is buitenpsycholoog: “De natuur is van zichzelf al een helend middel”

Zittende therapie in een behandelkamer? Hoewel Rian van Leuken die traditionele vorm ook nog altijd aanbiedt, ontdekte ze een paar jaar geleden de kant van de buitenpsychologie. Ze trekt met cliënten de natuur in en is overtuigd van de helende kracht van deze omgeving. Het is een opkomende stroming die ook wel de Groene GGZ wordt genoemd, vertelt ze in een (wandelend) gesprek met BEDROCK.

Als buitenpsycholoog past Rian haar behandelingen aan de natuur aan

We treffen elkaar in de Brabantse bossen, op één van de locaties waar buitenpsycholoog Rian graag met haar cliënten komt. Ze ruilt de welbekende psychologenstoel dan in voor de natuur. Hoewel deze vorm van behandeling ook weleens wandeltherapie wordt genoemd, geeft Rian de voorkeur aan de term buitenpsychologie.

Volgens haar hoeft er namelijk niet per se gewandeld te worden: ook op een bankje zitten mag én kan, dus ook voor minder mobiele mensen is buitenpsychologie mogelijk. Het is wat haar betreft vooral het buitenzijn dat positieve voordelen oplevert voor zowel de mentale als fysieke gezondheid van haar cliënten.

Toch komt een groot deel van haar cliënten specifiek bij haar terecht omdat ze van wandelen houden. In de praktijk legt Rian dus regelmatig dezelfde route af, die ze ook aan mij laat zien. Tijdens ons gesprek wijst ze me regelmatig op dieren die meestal op dezelfde plek zitten of opvallende natuurverschijnselen tussen de vennen.

Al betekent het niet dat de route altijd hetzelfde is: “Hoe vaak ik een route ook loop, de natuur verandert continu. Het maakt dat er altijd weer nieuwe dingen zijn om naar te verwijzen. De natuur verveelt nooit en verwondert continu,” aldus de buitenpsycholoog. Ze ziet de natuur als co-therapeut, want alle behandelingen die binnen mogelijk zijn, kunnen ook buiten worden uitgevoerd. En het gaat zelfs verder dan dat.

View this post on Instagram

A post shared by De Buitenpsycholoog Brabant 🌿 (@de_buitenpsycholoog_brabant)

Meer beeldspraak dan in de behandelkamer

Dat is volgens haar misschien wel het mooiste aan therapie in de natuur: die omgeving levert veel meer beeldspraak op dan een gemiddelde behandelkamer. Terwijl we aan de rand van een ven staan waar bootjes aan liggen, legt ze zo’n beeldspraak uit. Cliënten met bijvoorbeeld een burnout willen zo snel mogelijk naar de overkant komen, waar alles weer goed is.

Die overkant staat voor hen namelijk symbool voor het einde van de lastige situatie. Rian: “Ik laat ze dan nadenken over de manier waarop ze die overkant willen bereiken. Ze kunnen zo snel mogelijk in het water springen en zwemmen, maar dat maakt de tocht uiteindelijk alleen maar zwaarder. De bootjes symboliseren de hulp die mensen in deze situatie mogen en moeten aanvaarden van anderen.”

De voordelen van buitenpsychologie

Die symboliek van de natuur zorgt ervoor dat mensen vanuit een ander perspectief naar hun situatie kunnen kijken, maar volgens Rian zijn de andere voordelen van buitenpsychologie nog duidelijker zichtbaar. Wetenschappelijk onderzoek na wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat tijd in de natuur doorbrengen gezond is, zowel voor geest als voor lichaam. “Dat ervaar ik bij cliënten meteen, want tijdens het wandelen valt er vaak veel stress van ze af. Ze worden rustiger en durven bovendien sneller over hun gevoelens te praten,” vertelt de buitenpsycholoog uit haar ervaringen.

Die rust ervaar ik zelf ook tijdens onze wandeling: waar ik er op het begin met een flink tempo doorstap, vertraag ik naarmate het gesprek vordert en lukt het me om bewuster de omgeving in me op te nemen. Rian noemt dat de helende werking van de natuur, die ze zelf ervaart maar dus ook dagelijks bij haar cliënten terugziet. “Hoewel ik daar geen harde cijfers over kan noemen, zie en merk ik dat iemand sneller opknapt wanneer de therapie buiten plaatsvindt,” vertelt ze.

Overgeven aan emoties

Tijdens de wandeling neemt Rian me ook mee naar plekjes in de natuur die iets meer afgelegen zijn. Echt privé is zo’n bos immers niet, in tegenstelling tot een afgesloten behandelruimte. “Dat is altijd goed op te lossen door even stil te zijn wanneer we tegenliggers tegenkomen, maar er zijn ook momenten waarop het fijn is om letterlijk stil te staan. EMDR-therapie ziet er buiten bijvoorbeeld dan wel iets anders uit, het principe van teruggaan naar trauma’s blijft hetzelfde,” aldus Rian, en dat kan volgens haar heftige emoties oproepen. Gelukkig kent ze de routes die ze loopt door en door en weet ze precies waar men die rust kan vinden.

En hoewel ze dat in eerste instantie zelf ook niet verwachtte, blijkt het buitenzijn juist reden voor mensen om zich over te geven aan hun emoties. Rian: “Hard huilen of schreeuwen voelt tussen vier muren heel anders dan in de bossen. Het heeft waarschijnlijk te maken met de ontspanning die cliënten in de natuur voelen.”

Leven met de seizoenen

Toen ik begin maart met Rian door de Brabantse bossen wandelde, werden we gezegend met temperaturen en een zonnetje die aan de lente deden denken, maar ook als de regen met bakken uit de lucht komt, laat de buitenpsycholoog een sessie doorgaan. Ook daar ziet ze weer een symbolische betekenis in: volgens haar bestaat het leven uit verschillende seizoenen, net als de natuur dat doet.

“De zon kan niet altijd schijnen, soms moet men ook met ander weer dealen,” legt Rian uit, “maar als je op die manier naar je emoties kijkt, kun je er veel beter mee omgaan. De winter is voor rust en het naar binnen keren, de zomer staat gelijk aan vernieuwde energie. Hoewel we het soms vergeten, zíj́n wij als mens ook gewoon natuur.”

Shaking therapie: waarom het goed is voor je lichamelijke én emotionele welzijn