Leonie Collombon Psyche 22 jun 2024, 10:01

Leestijd: 3 minuten

Body dysmorphia: wanneer jouw zelfbeeld niet klopt met de werkelijkheid

Praat je regelmatig over je grote neus, je dikke buik of je scheve tanden terwijl je dierbaren niet snappen waar je het over hebt? Als je eigen onzekerheden extreem uitvergroot, lijd je misschien aan body dysmorphia. Deze stoornis zorgt voor een vertekend eigenbeeld dat niet matcht met de realiteit.

Wat is body dysmorphia?

Body dysmorphia, officieel body dysmorphic disorder (BDD), is een psychische aandoening. De Nederlandse vertaling vertelt je eigenlijk precies wat het inhoudt: BDD is een stoornis van de lichaamsbeleving. Iemand die ermee te maken heeft, heeft geen realistische kijk op zijn/haar eigen lichaam meer. Relatief kleine onzekerheden worden sterk uitvergroot.

Iemand kan het gevoel krijgen dat de hele wereld niets anders ziet dan die grote neus, terwijl het anderen vaak niet eens ópvalt dat de neus in kwestie groter dan gemiddeld zou zijn. Ander voorbeeld: iemand heeft zich zijn/haar hele leven al dik gevoeld en bestelt daardoor steevast kleding in drie maten te groot. Op een gegeven moment daalt het besef van de daadwerkelijke kledingmaat in, zou je denken. Niet voor iemand met body dysmorphia: deze persoon ziet zichzelf daadwerkelijk als drie maten groter.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Volgens Science Direct vond er de afgelopen jaren een sterke stijging in onderzoek naar deze aandoening plaats. Maar ondanks die stijging is er weinig bekend over de psychische achtergrond ervan: onderzoekers weten niet zeker waarom de één zo’n vertekend zelfbeeld heeft terwijl de ander nergens last van heeft. Al worden oorzaken zoals trauma’s, genen en een combinatie van andere psychische problemen volgens Very well health het vaakst genoemd in onderzoeken. Zij die van nature al kampen met onzekerheden, hebben een grotere kans om body dysmorphia te ontwikkelen.

Zo weet je of je er last van hebt

Het lastige aan deze psychische aandoening? Een diagnose is moeilijk vast te stellen. Want wanneer gaat het nou om een ‘eenvoudige’ onzekerheid en wanneer is er sprake van een groter probleem? Volgens de psychologen van Psyc is een van de belangrijkste symptomen dat je overtuigd bent van een bepaalde lelijkheid. Zelfs als al je vrienden vertellen dat zij het niet zien, geloof je ze niet. Die onzekerheid speelt zo’n grote rol dat je constant bang bent voor afwijzing. Als je aan BDD lijdt, dan ben je ervan overtuigd dat je bijvoorbeeld nooit een relatie krijgt, puur en alleen vanwege die grote neus/dikke buik/scheve tanden of andere onzekerheid.

Om de diagnose BDD te krijgen, moeten deze gedachten een grote rol in je leven spelen. Volgens Psyc zorgt body dysmorphia ervoor dat je sociale evenementen vermijdt. Beland je dan toch in een sociale activiteit, dan probeer je jouw onzekerheid te verbergen en heb je te maken met angstige gedachten. Doordat je je met BDD afzondert van vrienden en familie kan de aandoening leiden tot depressies en andere vormen van angststoornissen.

Klinken bovenstaande symptomen je bekend in de oren? Dan is het goed om met een professional te gaan praten, want er bestaan effectieve manieren om body dysmorphia te behandelen. Met cognitieve gedragstherapie kom je wellicht van die extreme onzekerheid af.

Wat het bewerken van een foto met je zelfbeeld kan doen