Malu Kirschbaum Betere wereld 6 jul 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Wat betekent biodiversiteit eigenlijk en wat kun jij daaraan bijdragen?

Stel je eens voor dat er alleen maar mieren op aarde zouden zijn. Of alleen maar dennenbomen. Hoe zou de wereld er dan uitzien? Dat werkt natuurlijk niet. De verscheidenheid aan leven op aarde houdt de natuur in balans en dat noemen we biodiversiteit. Maar waarom is dat zo belangrijk en wat kunnen we daar zelf aan bijdragen?

De verschillende soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de ecosystemen zoals moerassen en woestijnen, vormen samen een levende en productieve natuur.

Het gaat dus niet alleen maar over de bloemetjes, boompjes en beestjes, maar om het hele totaalpakket aan levende organismen en systemen.

Waarom is biodiversiteit zo belangrijk?

Je kunt biodiversiteit vergelijken met een flatgebouw. De stenen samen vormen het bouwwerk. Als je daar te veel stenen uithaalt, valt het flatgebouw uiteindelijk om.

Zonder plankton geen vis, zonder bomen geen apen en zonder bloemen geen bijen. Maar zonder bijen ook geen bloemen en dus geen vruchten.

Ook lezen: Hoe kan je een positieve voetafdruk op de aarde achterlaten?

Zelfs een mug heeft een belangrijke functie: die is voedsel voor kikkers, en die worden weer gegeten door vogels. Vogels verspreiden zaden, waardoor nieuwe planten kunnen groeien. Al het leven is afhankelijk van ander leven. Ook wij zijn daar een onderdeel van, daarom moeten we zuinig zijn op de natuur. 

Tot op de dag van vandaag hebben wetenschappers al meer dan twee miljoen soorten beschreven en elke dag komen daar nog nieuwe soorten bij! Diep in de jungle barst het van de nog onbekende dieren en plantensoorten. In Nederland zijn er zo’n 40.000 verschillende soorten aangetroffen en ook hier worden er nog voortdurend nieuwe ontdekt. 

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Waar hebben wij biodiversiteit voor nodig?

Vrijwel alles wat we eten, is te herleiden tot biodiversiteit, want het zorgt voor schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Het levert ook voedsel en grondstoffen voor huisvesting, kleding, brandstof en medicijnen. Deze natuurlijke hulpbronnen zorgen ervoor dat we kunnen bestaan.

Ruim 40 procent van de wereldeconomie en 80 procent van de behoeften van de arme bevolkingsgroepen is afhankelijk van biologische hulpbronnen.

Daarbij: hoe rijker de biodiversiteit, hoe groter de kans op medische ontdekkingen, economische ontwikkeling en aanpassing aan nieuwe uitdagingen zoals klimaatverandering.

Lees ook: Save the soil: zo belangrijk is de aarde onder onze voeten (en hoe we het beschermen)

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat mensen zich beter voelen en productiever zijn in een groene omgeving, met planten en dieren om zich heen.

Mensen schijnen zelfs sneller beter te worden als hun ziekenhuiskamer een groen uitzicht heeft! Dus biodiversiteit heeft ook nog eens een hoop niet-tastbare voordelen.

Hoe staat het ervoor in Nederland?

Sinds 1990 zijn de populaties wilde dieren in Nederland gehalveerd en is het aantal insecten en weidevogels enorm afgenomen. Vooral op het platteland zie je een achteruitgang van veel insectensoorten, doordat hun leefgebieden verdwenen zijn.

Maar in de stad is de biodiversiteit de laatste jaren juist toegenomen. Iedereen die de film De Wilde Stad heeft gezien, kan dat beamen.

Een betere waterkwaliteit zorgt dat futen, meerkoeten en ijsvogels in de stad gingen wonen. Vossen, egels en slechtvalken hebben de stad inmiddels ook ontdekt. En dat is mooi, wat die eten bijvoorbeeld weer muizen, waar er meer dan genoeg van zijn.

Wat kunnen we doen om de biodiversiteit te vergroten?

Het is tijd dat we weer mét de natuur gaan leven, in plaats van ván de natuur. Vaak komt dat omdat er kortetermijnbelangen worden nagejaagd. Maar uiteindelijk merken wij zelf de gevolgen en zal het ook duurder zijn om het weer te herstellen.

Ontbossing veroorzaakt bijvoorbeeld erosie, waardoor vruchtbare grond wegspoelt en landbouwgrond op de lange duur onbruikbaar wordt. Overbevissing zorgt ervoor dat de vangsten teruglopen en sommige soorten zelfs helemaal verdwijnen. En monocultuur in de landbouw maakt gewassen kwetsbaarder voor plagen, plantenziekten en natuurrampen.

Tips voor thuis

Dit kan jij thuis doen om bij te dragen aan een betere biodiversiteit:

• Plant lavendel of marjolein in je tuin of op je balkon, en je ziet de biodiversiteit toenemen! De bloemen van deze kruiden trekken veel vlinders en andere insecten aan.
• Je ziet ze op steeds meer plekken: hotels voor insecten. Hier kunnen insecten zoals lieveheersbeestjes en vlinders veilig in overwinteren. Als je de ruimte hebt, kun je er zelf ook een in je tuin zetten! Hier vind je een heleboel leuke tips om zo’n hotel te maken.
• Maak een composthoop of wormenhotel, door groente-, fruit- en tuinafval op een plek in je tuin te verzamelen. Hierin kunnen veel dieren en insecten leven die belangrijk zijn voor de biodiversiteit. Plus: je hebt een gratis bodemverbeteraar voor je tuin.
• Neem een eigen tas mee naar de winkel en als ‘ie versleten is, breng hem naar de afvalbak. Een zwervend plastic zakje kan bijvoorbeeld in de gracht of zee belanden en stukjes plastic worden opgegeten door kleine beestjes, die uiteindelijk weer in vis terecht kunnen komen. Dit is dus schadelijk voor de dieren en daardoor voor de biodiversiteit.
• Kijk goed om je heen en laat je verbazen. Hoe meer je weet over de natuur, hoe meer je haar gaat waarderen. Ga er dus op uit, en ontdek dat je allerlei soorten leven overal kunt vinden!

Meer over de planeet?

• Doe mee aan de Slow Fashion Summer: 3 maanden (enkel) duurzaam winkelen
• Hoe je uitlegt hoe belangrijk (en echt) klimaatverandering is
• Dit moet er veranderen om de aarde te redden (spoiler: onze hele manier van denken)