Winnie Verswijvel Psyche 24 jan 2022, 06:00

Leestijd: 2 minuten

Interessant: waar komt ons bewustzijn eigenlijk vandaan?

Op automatische piloot baant een mens zich een weg door het leven. We fietsen door de stad, we ruiken de geur van versgebakken brood, we horen de bel van de fietser achter ons en we stoppen netjes bij het rode licht. We staan er amper bij stil, maar dat alles hebben we te danken aan ons bewustzijn.

Dat een mens daarover beschikt, vinden we doorgaans erg vanzelfsprekend, maar laten we dat ‘ns voor een keer níét doen en ons bewustzijn onder de loep nemen.

Wat is het bewustzijn eigenlijk?

Bewustzijn wordt vaak beschreven als de subjectieve ervaring van de geest. Waar een robot onbewust zaken als kleur, temperatuur of geluid kan registreren, gaat het menselijk bewustzijn over de kwalitatieve ervaringen die bij die waarnemingen horen.

Dit zijn de verschillende fases van het liefdesbewustzijn

Het begrip omschrijft ook de diepere processen van reflectie, communicatie en denken. Ofwel: dat wat mensen van dieren onderscheidt.

De locatie in ons brein

Iedereen kan zich wel een voorstelling maken bij dit soort ervaringen. Moeilijker wordt het wanneer we ons afvragen wáár dat bewustzijn zich dan precies in ons brein manifesteert. Ook voor hersenwetenschappers is dat geen makkelijk vraagstuk. Zelfs vandaag de dag zorgen de hersenen nog veel vraagtekens voor neurowetenschappers.

De podcast Praten Over Bewustzijn brengt filosofie met een knipoog

Het is in ieder geval steeds duidelijker dat het bewustzijn zich lokaliseert in meerdere regio’s van het brein. De beleving ervan is dus een combinatie van een grote variatie aan neuronen die complexe verbindingen aangaan met elkaar. Onderzoek uit 2019 bevestigde dat. Gezonde mensen vertonen in vergelijking met patiënten met een minimaal bewustzijn, veel complexere en een veel veranderlijkere hersenactiviteit.

Veel onenigheid

Toch is er ook nog erg veel onduidelijk. Wetenschappers zijn nog volop in discussie over de interpretatie van onderzoeksresultaten. Ook meten of een persoon binnen of buiten bewustzijn is, blijkt wetenschappelijk gezien een grote uitdaging.

Kortom: het bewustzijn is een complex fenomeen waar zelfs de meest geleerde wetenschappers moeilijk vat op krijgen.

En da’s misschien exact waar de magie in zit.

En toen kwamen de paniekaanvallen, alsof mijn bewustzijn zich letterlijk vernauwde