Josje Smeets Psyche 13 dec 2022, 08:28

Leestijd: 5 minuten

Gelukspsycholoog Josje deelt een stappenplan voor meer balans in het leven

De beroemde werk-privé balans. De balans tussen ontspanning en inspanning. De balans tussen controle hebben en loslaten. We zijn er allemaal naar op zoek, maar lijken het maar zelden te kunnen vinden. Dit stappenplan voor meer balans is een mooi begin.

Willen we balans: ja, graag! Maar hoe dan?

Werk-privé-balans bestaat niet

Om meteen met de deur in huis te vallen: werk-privé-balans bestaat niet. Je hebt namelijk maar één leven en elke minuut is er een. Het kan niet zo zijn dat je je tot een uur of vijf focust, inspant en taken uitvoert en je vanaf vijf uur plots volledig chill en met je hoofd leeg alleen nog maar leuke dingen doet. Zo werkt het leven helaas niet.

We staan in deze drukke maatschappij altijd ‘aan’, ook wanneer je ’s avonds op de bank zit. Het hoofd maalt alsmaar door, waardoor je zomaar tijdens die ene belangrijke meeting afdwaalt naar dat topfeestje van afgelopen weekend en je in je vrije tijd plots weer aan die meeting denkt. Er bestaat niet zoiets als een ‘aan’ en ‘uit’-knop. Het gevoel van ‘in balans zijn’ is een ongoing process. Je zult er altijd op moeten letten.

Hoe ziet een stappenplan voor meer balans eruit?

Waar moet je op letten dan om toch het gevoel te hebben dat je in balans bent? Om overzicht te krijgen in je hoofd? Zodat je genoeg ruimte en tijd vindt om te ontspannen en zaken mentaal te verwerken?

Jarenlange ervaring als psycholoog bracht mij tot het volgende stappenplan:

1. Doe van alles wat minder.

Denk eens aan het balanceren op een evenwichtsbalk. Om jezelf staande te houden, maak je continu kleine correcties. Wanneer je extreem uitschiet naar de ene of andere kant heb je geen balans meer en zul je van de balk af vallen. In het leven werkt het net zo. Als jij bijvoorbeeld een workaholic bent en continu piekt qua inspanning, zal de balans naar ontspanning uiteindelijk zoek raken.

Dit merk je doordat je plots een kort lontje hebt, minder goed kunt slapen, weinig zin hebt in zaken etc. Te hard doorschieten in ontspanning (teveel feestjes of alcohol bijvoorbeeld) kennen hetzelfde effect. Het is de truc om van alles wat minder te doen. Zeg die ene afspraak met een vriendin – die eigenlijk nét even wat veel is – een keertje af en werk een uurtje minder per dag. Het lijkt zo simpel, maar het werkt wel.

2. Neem 3 focuspunten op het werk en in je privéleven

Je brein heeft een beperkte capaciteit en kan niet zo goed multitasken. Het is daarom belangrijk dat je heel duidelijke (brede) focuspunten stelt: maximaal drie op het werk en drie in je privéleven. Mij helpt het om per kwartaal deze focuspunten te evalueren. Zo kun je op het werk focussen op de dagelijkse gang van zaken (mails, telefoontjes, meetings) en twee belangrijke projecten waarmee je inhoudelijk bezig bent. Al het andere is teveel en noem ik rest. Bedenk goed hoeveel tijd je wilt besteden aan je foucspunten en hoeveel tijd aan de rest, waarbij de 80/20 een mooie vuistregel is.

Helaas blijkt de praktijk vaak anders: we zijn 80 procent van de tijd bezig met randzaken en 20 procent met ons echte werk. Dit geeft onrust. Ga hier dagelijks voor zitten: hoe deel ik mijn tijd vandaag in? Voor je privéleven geldt dat net zo.

Wat verdient je focus? Bijvoorbeeld sporten, die twee vriendinnen en persoonlijke groei middels het lezen van bepaalde boeken of het luisteren naar podcasts? Voor iedereen zijn deze focuspunten anders, maar zorg dat je je tijd dusdanig indeelt dat het zoveel mogelijk bij deze punten blijft om het gevoel te hebben in control te zijn.

3. Zorg voor support

Stap twee klinkt zo mooi, maar is in de praktijk vaak heel moeilijk waar te maken. Een goed supportsysteem kan daarbij helpen. Dit kan human support zijn, die ene huisgenoot, vriendin of een accountability partner die regelmatig bij je incheckt en vraagt of je nog in balans bent. Maar ook een simpele reminder op je telefoon (ga sporten!) kan voldoende zijn. Denk na over wat jij nodig hebt om bepaalde zaken écht op te pakken, en schakel jouw hulptroepen vervolgens in. Idealiter gebeurt het inchecken iedere vier tot zes weken. Na een kwartaal evalueer je: zijn mijn focuspunten goed gekozen of moet het anders? Hoe dan?

4. Besef dat balanceren altijd geldt

Ben je er dus altijd van bewust en neem het leven af en toe wat minder serieus. Lach, maak een grapje of doe een dansje. Ook op kantoor of vlak voor dat ene zakelijke gesprek. Mensen die bewust positivisme inbouwen in hun dag hebben meer energie, zijn gelukkiger en zelfs gezonder dan mensen die dit niet doen.

5. Blijf kritisch op je balans

Merk je dat, ondanks dat je hard aan de slag bent met bovenstaande punten, toch vaak futloos bent en vaak geen zin hebt om aan de dag te beginnen? Geniet je minder en heeft dit een impact op je humeur? Wacht dan niet langer en maak dan andere keuzes. Voor de een werkt die ene relatie al jaren niet meer, voor de ander is die ene baan toch niet zijn of haar droomjob en weer een ander verlangt vanuit die perfecte studio in de Pijp terug naar het Drentse buitenleven. Durf te kiezen voor je eigen geluk!

Iedereen is natuurlijk wel eens uit balans. Als je liefdesverdriet hebt bijvoorbeeld, of na het overlijden van een dierbare. Dat zijn situaties waarin je de tijd mag nemen om jezelf en je balans terug te vinden. Maar wanneer de disbalans blijft en je normale functioneren beperkt wordt het tijd om in actie te komen!

Hoe kom je vanuit een burn-out weer in balans?

Wil jij meer geluk in je leven? Josje Smeets is gelukspsycholoog bij HelloBetty en helpt je graag verder. In haar boek Happy in 100 dagen leert ze je alles over hoe duurzaam gelukkig te worden.