Loulou Machine Voeding 9 apr 2019, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Waarom de Ayurvedische leer een lente detox aanraadt

De lente is aangebroken en dat betekent tijd voor een lente schoonmaak. Niet alleen in huis maar ook intern. Met de wissel van de seizoenen verandert er veel in de atmosfeer. De natuur verandert en geeft ons andere gewassen, de temperatuur verandert en we voelen ons anders. In de oude geschriften staat: “As is the macro cosm, so is the micro cosm”. Dit houdt in dat de samenstelling en structuur, maar ook de veranderingen in het grotere geheel (de macrokosmos), evenredig zijn aan die van de individuele mens (de mikrokosmos). Als er grote veranderingen plaatsvinden in de natuur, zoals de wissel van seizoenen, ervaren wij dit dus ook intern. In de lente ga je anders eten en leven en deze transitie van winter naar lente kan veel met ons doen.

Ayurveda is opgedeeld in verschillende types (dosha’s genoemd, lees er hier meer over). In Ayurveda wordt het vroege voorjaar gekenmerkt door het de dosha ‘Kapha‘. De bijbehorende kwaliteiten van Kapha zijn olieachtig, cool, zwaar, traag, smooth, slijmerig en plakkerig. Deze zijn tijdens het Kapha-seizoen meer aanwezig in de natuur, in ons lichaam en in de geest. Tijdens het winterseizoen hebben we bijvoorbeeld behoefte aan zwaardere maaltijden, dat hebben we dan ook nodig. Ook zijn we minder buiten en bewegen we over het algemeen minder. De kans is groot dat gedurende de winterperiode hierdoor afvalstoffen (Ama) zich gemakkelijker hebben opgehoopt.

Energie van de lente

In het voorjaar verlangen we naar de opbeurende energie van de lente, maar de zwarte en donkere dagen van de winter zijn nog blijven plakken in ons systeem. In de transitie naar het nieuwe seizoen, smelt samen met de sneeuw het overtollige Kapha en hierdoor zijn we vatbaar voor congestie en verkoudheid.

We kunnen een trage Agni (spijsvertering) ervaren en een slechte Agni is volgens Ayurveda dé kern van alle ziekten. Onverteerd voedsel, emoties en energie kan resulteren in Ama (overtollige afvalstoffen) en dit kan ervoor zorgen dat je je moe voelt, zwaar, gestagneerd en wee.
Time to hit the reset button!

Een Ayurvedische lente detox: hoe werkt dat?

Ayurveda adviseert daarom om minstens 2 keer per jaar te detoxen. Na de winter en na de zomer. Detoxen is geen nieuw of elitair verschijnsel van deze dagen. Er wordt al eeuwenlang gereinigd, ontgift en gevast in verschillende culturen. Je verteringssysteem een paar dagen rust geven, blijkt in veel verschillende samenlevingen een belangrijk ritueel te zijn (geweest) en vormt de kern van een gebalanceerde levensstijl. De Ayurvedische leer heeft verschillende methoden om te detoxen en het lichaam te ontdoen van gifstoffen, en ziet dit als dé remedie om gezond te blijven en ziekten te voorkomen.

Waarin de Ayurvedische cleanse verschilt van andere detoxmethoden, is dat je niet op sapjes hoeft te leven of honger hoeft te lijden. Je cleanst voor een bepaalde periode waarbij je volwaardige maaltijden eet. Belangrijk detail: de cleanse wordt afgeraden bij zwangerschap of het geven van borstvoeding, tijdens de menstruatie, onder de 18 en boven de 70 jaar oud en wanneer je ziek bent.

De cleanse gebeurt in 3 fases.

Ook interessant: Ayurveda: welke invloed hebben de seizoenen op de 3 types (dosha’s)?

De 3 fases van een cleanse

1. Afbouw fase

Je bereidt je voor op de cleanse. Gedurende een week bouw je langzaam af in de consumptie van koffie, alcohol, bewerkt voedsel en dierlijke producten. Doe dit geleidelijk aan want acuut stoppen, kan een grote impact hebben op je lichaam en geest.

2. De cleanse

Gedurende deze week focus je je op Kapha balancerende ingrediënten, want in Ayurveda geldt de vuistregel: “Like increases like, and opposites balance”. Dit houdt in dat als je Kapha wil balanceren door eet- en leefgewoonten in te zetten die ook Kapha-kwaliteiten hebben, Kapha alleen nog maar meer verergert. Kapha balanceer je door tegenovergestelde kwaliteiten toe te voegen. Focus je dus op de smaken bitter, wrang en pittig met de kwaliteiten licht, warm, droog, ruw en bewegelijk.

Je eet gedurende de cleanse (dit kan 3 tot 14 dagen duren afhankelijk van jouw constitutie) natuurlijke, verse, seizoensgebonden en biologische groenten, granen, peulen, vruchten, goede oliën, kruiden en specerijen. Groenemungbonen en gele mung dahl bonen zijn de ‘Holy grail’ in de Ayurvedische cleanse. Ze zijn namelijk licht verteerbaar en erg reinigend voor je darmstelsel. Daarnaast worden de volgende producten aangeraden om Kapha te balanceren: groene bladgroenten, boerenkool, kiemen, groene asperges, broccoli, prei, kool, bloemkool, raapstelen, okra, postelein, radijs, ui en rucola. Combineer dit met kleine hoeveelheden basmatirijst, mungbonen, linzen, quinoa, gerst, amaranth en boekweit. Voeg lekker veel kruiden toe om Kapha te verbranden zoals gember, verse peper, zwarte peper, kruidnagel, karwijzaad, dille, rozemarijn, peterselie koriander, komijn. 80 procent van je cleanse-dieet bestaat uit groenten, granen en mungbonen, 5 procent uit kruiden en specerijen, 3 procent uit peulvruchten, 10 procent uit warm fruit en 1 procent uit goede oliën. Bereid de maaltijden ‘droger’ door minder water toe te voegen en je kunt vaker bakken in plaats van koken of groenten bereiden in de Airfryer.

Dit vind je vast ook interessant: Duurzaam in de keuken: dit zijn de 5 principes van circulair koken

Je begint de dag met warm water en drinkt dit, of kruidenthee gedurende de dag. CCF tea helpt bij de spijsvertering en bestaat uit korianderzaad, komijnzaad en venkelzaad gekookt in water. De detox kan ondersteund worden met Triphala (ik gebruik de Triphala plus-supplementen van Pukka), aloe vera-sap in de ochtend, castorolie of algen zoals spirulina en chlorella.

Naast een detox voor je lichaam neem je ook wat rust van social media, sociale gelegenheden en andere prikkels. De detox kan ondersteund worden met yogaoefeningen zoals twists om je spijsvertering te helpen, en ademhalingsoefeningen zoals kapalabhati.

Je kunt ook kiezen voor een sterkere cleanse waarbij je een aantal dagen een monodieet volgt en kitchari eet. Dit is een Ayurvedisch gerecht om je lichaam op te schonen en je constitutie in balans te brengen. Deze bestaat voornamelijk uit basmati rijst en hele mung dahl. Er zijn verschillende cleanse methoden en programma’s beschikbaar online, zelf doe ik nu deze cleanse.

3. Afbouwen van de cleanse

Tijdens deze fase ga je gedurende een week weer langzaam aan andere producten introduceren in je dagelijkse eet- en leefpatroon. Je kunt eventueel probiotica bijnemen of kleine hoeveelheden gefermenteerde producten zoals zuurkool, kimchi, kombucha, miso soep en tempeh tot je nemen om je darmflora een boost te geven. Reflecteer achteraf hoe je je voelt en of je dit bewustzijn en deze aandacht die je gedurende de cleanse hebt gehad ook ná de cleanse kunt integreren in je leven. Gezond en gelukkig zijn is een ‘on-going process’.

Loulou Machinè studeert Ayurveda en samen met haar zus heeft ze het platform Go With The Glow opgericht: een lifestylewijzer naar een plantaardige, bewuste en duurzame levensstijl. Vanuit dit platform organiseren ze brunches, diner, workshops, lezingen en andere events om mensen in hun kracht te stellen geïnformeerde en bewuste keuzes te maken. 

Meer leren over Ayurveda?

• Krijg een stralende huid door te eten op basis van je dosha (volgens Ayurveda)
• Ayurveda versus Westerse geneeskunde: de 3 belangrijkste verschillen
• Waarom een dagelijkse routine zo belangrijk is volgens Ayurveda