Malu Kirschbaum Verzorging 26 okt 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wat moet je volgens Ayurveda doen om in balans te blijven in de herfst?

Het zal je niet ontgaan zijn: de herfst is in volle gang. Bomen kleuren bruin, geel en rood en de bladeren laten langzaam los. Het wordt vroeger donker, winterjassen worden van zolder gehaald en griepvirussen komen weer tevoorschijn. Om gezond te blijven, is het belangrijk om je voeding, lichaamsbeweging en levensstijl aan te passen aan het seizoen. Hoe kun je volgens de Ayurveda de herfst het beste doorkomen?

Wat moet je eten in de herfst? Welke routines en rituelen passen bij deze nieuwe fase van het jaar? We geven een aantal tips om in balans te blijven tijdens deze periode.

Het vata-seizoen

Volgens de Ayurveda, de Indiase geneeskunde, hebben seizoenswisselingen invloed op ons lichaam en onze geest. We zijn net even wat kwetsbaarder en onze weerstand is iets zwakker dan normaal. De herfst doet daar nog een schepje bovenop, want dit noemen ze in de Ayurveda het Vata-seizoen.

Vata is één van de drie basiskrachten (oftewel dosha’s) die in de natuur aanwezig is en staat voor wind en beweging. Daarnaast is Vata koud, droog en hard. Dat zijn eigenschappen die deze dosha uit balans brengen, dus om dit weer te balanceren, is het in dit gure seizoen juist belangrijk om zoveel mogelijk warmte, rust en regelmaat in je leven te brengen.

Warmte, warmte, warmte

Typische herfstklachten die worden veroorzaakt door een teveel aan Vata zijn een droge huid, verkoudheid, pijnlijke gewrichten, lage rugpijn en verstopping. Ook gevoelens van onrust, angst, slapeloosheid, onzekerheid en weinig energie kunnen opspelen. In de herfst is het daarom belangrijk om je Vata te verlagen.

Specerijen in je beautyroutine? Ja zeker, aldus het eeuwenoude Ayurveda

Dat doe je door de focus te leggen op het creëren van stabiliteit, zachtheid, gronding, zwaarte, routines en nestelen. En het allerbelangrijkste: warmte, warmte en nog eens warmte. Denk aan warme maaltijden, massages met verwarmde olie, slapen onder een verzwaringsdeken en lekker vroeg onder de wol.

Wat moeten we eten in herfst?

Qua eten is het belangrijk om zoveel mogelijk ‘grounding veggies’ te eten, zoals aardpeer, knolselderij, wortel, pompoen, pastinaak, schorseneren en aardappelen. Geef voorkeur aan de smaak zoet, zuur en zout en eet zoveel mogelijk vers gekookte (warme!) maaltijden, zoals stamppotjes, pasta’s en overschotels. En gebruik bij het koken altijd een beetje ghee (geklaarde boter).

Bedrock Talks: we duiken in de wereld van de Indiase geneeswijze Ayurveda

Kies vooral voor voedzame voeding die je vitaliteit verhoogt zoals groenten en fruit, geweekte en gepelde amandelen, dadels, rozijnen en vijgen. Maar ook goede kwaliteit vetten, amandelmelk, saffraan en basmati rijst. Vooral gestoofde warme appels en peren bereid met verwarmende specerijen (zoals kaneel, kardemom, turmeric, en kruidnagel) doen het goed in de herfst.

En wat moet je vooral niet eten?

Vermijd of verminder daarentegen rauwkost, salades, koolsoorten en droog voedsel, zoals ongekookte havervlokken, knäckebröd en muesli met koude melk. Dit past meer bij de lente en de zomer, als je de dosha Pitta (vuur) in balans moet brengen.

Wees ook voorzichtig met zwarte thee en koffie. Dit is heftig voor je zenuwstelsel, dus als je het drinkt, neem er dan de tijd voor. Het liefst tussen half 10 en 10 uur, want dan wordt je lichaam wat trager en kan het wel een beetje stimulatie gebruiken. Voeg eventueel warme melk en kardemom toe, dat neutraliseert de zuren en maakt het lichter verteerbaar. Voor de rest van de dag is chai thee een goed alternatief.

Creëer een routine

Een consistente, dagelijkse routine geeft rust en regelmaat aan het onrustige wind element van Vata. Probeer daarom vaste slaap- en waaktijden aan te houden. Ga uiterlijk om 22.30u naar bed en stop rond 20.00u met tv-kijken of internetten. In de herfst en winter hebben we meer rust en slaap nodig dan in de zomer, dus geef daar aan toe. Lees lekker een boek, schrijf wat of voer een goed gesprek met iemand.

De Ayurveda eetregels: zo zorg je voor een perfecte stofwisseling

Vermijd kunstmatig licht en steek ‘s avonds liever een paar kaarsen aan of gebruik een himalaya zoutlampje. Verruil je krachttraining of hardlooprondje voor rustigere beweegvormen, zoals yoga – het liefst in de ochtend na de meditatie. En breng niet alleen de avond rustgevend door, maar pak ook vaker rustmomenten gedurende de dag. Ben je moe? Doe dan een middagdutje.

Dompel je onder in olie

Kou, regen en de centrale verwarming zorgen voor uitdroging van huid. Smeer je daarom minimaal één keer per week helemaal in met warme sesamolie van de natuurwinkel (dus niet de geparfumeerde variant uit de supermarkt!). Neem er echt even lekker de tijd voor en begin bij het masseren van je voeten. Tip: om de olie warm te maken kun je de fles sesamolie in een pan heet water zetten.

Hét ultieme ochtendritueel volgens de oudste Indiase geneeswijze Ayurveda

Laat de olie minstens 20 minuten intrekken, terwijl je bijvoorbeeld een meditatie doet. Daarna neem je een korte, warme douche. Door het warme water worden de poriën geopend en kan de olie nog  beter worden opgenomen. Gebruik geen zeep en dep je lichaam na het douchen af met een handdoek. Je zult merken dat je je meer gegrond, weerbaar en blij gaat voelen als je dit regelmatig doet.

En als laatste nog een paar snelle tips: kleed je lekker warm aan (ook als het nog niet zo koud is), vermijd overprikkeling van mensenmenigten, harde muziek en snelle films en begin de dag met verse gemberthee met honing, dat verwarmt.