Winnie Verswijvel Psychologie 15 feb 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Awkward – dit is waarom we soms zo ongemakkelijk worden (en dat oké is)

De verkeerde begroeting kiezen, een ongemakkelijk gesprek met een nieuwe collega, een beetje onhandig naar je voeten staren in een lift met andere mensen: iedereen maakt weleens van die typische awkward-momenten mee. Maar hoe komt dat eigenlijk, en is dat erg?

Onderzoeker Ty Tashiro beweert zelf nogal een ‘socially awkward‘ persoon te zijn. En hoewel awkwardness vaak als iets negatiefs wordt gezien, verdedigt hij in zijn TED Talk waarom sociaal ongemakkelijk zijn eigenlijk helemaal niet zo erg is.

Sociaal awkward gedrag: hoe zit dat precies?

Sociaal awkward gedrag heeft alles te maken met het afwijken van sociale verwachtingen. Vaak zijn die sociale verwachtingen gebaseerd op ongeschreven regels, zoals het feit dat je de personal space van mensen respecteert (want hoe awkward is het als een vreemde plots te dichtbij komt?) of dat je de rits van je broek niet open laat.

Must read: Waarom normaal niet bestaat (als je het mij vraagt)

Vaak heb je je eigen sociaal awkward gedrag direct in de gaten. Je krijgt meteen een ongemakkelijk slecht gevoel. Dat is lastig, maar dit heeft ook een functie: het slechte gevoel maakt immers dat je je awkward gedrag wil bijsturen zodat je meer kans hebt om bij de groep te horen.

Is iedereen sociaal awkward?

Iedereen ervaart weleens sociaal ongemakkelijke situaties, maar wil dat dan ook zeggen dat we allemaal een beetje sociaal awkward zijn? Tashiro legt uit dat er een verschil is tussen af en toe iets awkward meemaken en een awkward persoon zijn.

Tip: Netflix-serie Sex Education: grappig, ontroerend en héérlijk awkward

Mensen die sociaal awkward zijn, hebben moeite met het begrijpen van de ongeschreven regels in alledaagse situaties zoals bestellen in een restaurant of met andere mensen in de lift staan. Deze mensen begrijpen minder goed waar sociale verwachtingen liggen en kunnen zich hier dus ook minder goed naar gedragen. De ene persoon heeft dat nu eenmaal meer in zich dan de andere.

Het voordeel van sociaal awkward zijn

Sociaal awkward zijn lijkt op het eerste zicht dus niet echt een geschenk. Toch blijkt de situatie niet zo negatief te zijn als op het eerste zicht lijkt. De onderzoeker legt uit dat mensen die sociaal awkward zijn vaak een enorme interesse hebben in dingen die als ‘oncool‘ bestempeld worden (zoals Middeleeuwse rollenspelen of scheikundewedstrijden).

Via wetenschappelijk onderzoek is daarnaast ook aangetoond dat awkward mensen vaker een enorme passie hebben voor een hobby of een vakgebied (they really love what they love!) en dat ze hun passie ook tot in het kleinste detail willen begrijpen. Dat willen nastreven van gedetailleerde kennis uit zich op latere leeftijd vaak in succesvolle studies of carrières als onderzoeker.

Vind je vast ook interessant: 8 vragen die je jezelf wilt stellen om je passie te vinden

Met andere woorden: dezelfde karaktertrekken die maken dat iemand sociaal awkward is, blijken dezelfde karaktertrekken te zijn die maken dat iemand buitengewone prestaties kan leveren.

En inderdaad: wat is er mooier dan iemand die een pure liefde heeft voor wat hij doet? Of iemand die zo geboeid is door een onderwerp dat die het kleinste detail erover wil weten? Wij nemen de sociale ongemakkelijkheid er graag bij.

Bekijk hieronder de volledige TED Talk:

Meer over gedrag?

• Hoe ben je uitstelgedrag te baas? Een gelukspsycholoog geeft handige tips
• Hoe onbewuste reacties en (voor)oordelen je gedrag besturen – tip: open je hart
• Waarom pesters zich niet slecht voelen over hun pestgedrag