Annemarie Hartsuiker Zelfliefde 22 jan 2024, 08:09

Leestijd: 3 minuten

Als één ouder overlijdt kan het voelen alsof je beide ouders verliest

De dood. Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken. Verlies is mijn grootste angst en toch heb ik het al een paar keer van dichtbij meegemaakt. Mijn vader overleed alweer zeven jaar geleden aan de ziekte ALS. Mijn nichtje kreeg op haar eenentwintigste een dodelijk auto-ongeluk. Het zijn heftige hoofdstukken in een mensenleven. En als één ouder overlijdt kan het voelen alsof je beide ouders kwijtraakt. Er verandert nogal wat in de thuissituatie.

Want als een ouder overlijdt, verandert de ander ook. Soms zeggen ze dat een heftig verlies je een sterker mens maakt, maar waarom kan het je geen zwakker mens maken? Je bent immers de lichtheid van het leven een beetje verloren.

Rouwen komt in verschillende soorten, maten en vormen

Hoe je rouwt, verschilt per persoon. De een rouwt stilletjes en alleen, terwijl de ander graag wil praten over verlies. Sommige mensen zoeken afleiding in werk, terwijl anderen zich absoluut niet kunnen concentreren. De een hecht veel waarde aan tastbare herinneringen zoals foto’s of het bezoeken van een graf en de ander koestert herinneringen liever in het hoofd. Rouwen komt dus in verschillende soorten, maten en vormen. Er is daarin geen goed of fout.

Doorgaan als er een ouder overlijdt

Toch is er in onze maatschappij weinig ruimte om te rouwen. In het boek De dingen die je vergeet: rouwen voor beginners, gaat schrijver Gijs van der Sanden hier dieper op in. In zijn boek benoemt hij dat er in onze maatschappij weinig ruimte is voor verdriet. Natuurlijk mag je rouwen als je een dierbare verliest, maar niet te lang. De tijd heelt alle wonden en van verlies word je sterker. Maar is dat wel zo?

Koop het boek op Bol.com

Verlies is definitief

Niet iedereen wordt sterker van verlies. Als je iemand kwijtraakt, die zo verweven is in jouw leven, dan kan niks dat ooit goedmaken. Dan heelt de tijd de wonden niet, maar wordt het gemis alleen maar groter. Iemand kwijtraken is écht definitief en het beïnvloedt het leven op verschillende vlakken.

Als er een ouder overlijdt

Als een van beide ouders overlijdt, dan wordt namelijk de hele dynamiek binnen de familie anders. Feestdagen, verjaardagen en andere bijeenkomsten zijn nooit meer hetzelfde. Ook simpele dingen, zoals een saaie zondag, kunnen zwaar voelen. De eenzaamheid van de overgebleven ouder is voor een kind ook lastig om te zien. Kinderen willen immers altijd dat ouders gelukkig zijn.

De rollen omgedraaid

En dat is nou net niet het geval als één ouder overlijdt: want de ander blijft ongelukkig achter. Sommige mensen vinden een nieuwe relatie, maar anderen hebben hier geen behoefte aan. Als kind voelt thuiskomen eigenlijk nooit meer hetzelfde. Je wil er zijn, terwijl je de leegte en eenzaamheid niet kan wegnemen.

Ineens is dan je fundament, de basis die je kende, er niet meer. Letterlijk. Je bescherming is weg, het gevoel van geborgenheid en van thuiskomen.

Veel kinderen worstelen met deze gevoelens na het overlijden van een ouder. Naast het feit dat er praktisch gezien een hoop geregeld moet worden in een kwetsbare periode, vinden ze het moeilijk om toe te geven aan verdriet en pijn. Ze willen zich immers ‘groot’ en ‘sterk’ houden voor de overgebleven ouder.

Verdriet erkennen en lief zijn voor jezelf

Ergens thuiskomen en geborgenheid zijn de basis van het leven. Genegenheid, warmte, zachtheid en veiligheid zijn emoties die daarbij passen. Als je ontheemd bent, mis je deze emoties.

Wees daarom mild en lief voor jezelf, geef toe aan jouw verdriet en onthoud dat je het verdriet van iemand anders niet weg kunt nemen. Je kunt iemand troosten, een luisterend oor bieden, maar je kunt niet iets teruggeven wat verloren is gegaan. Als je je daarbij neerlegt, heb je in ieder geval niet meer het gevoel dat je de ander (in dit geval je ouder) altijd tekort doet.

De twintig jaar oudere vriend van Floor wil geen kind met haar: ‘Hij heeft het allemaal al meegemaakt’