Malu Kirschbaum Psyche 28 jun 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Opgevoed door één ouder? Welke invloed dat kan hebben op je hechtingsstijl

Elk kind zoekt vanaf zijn geboorte nabijheid en bescherming bij anderen. Dat is maar goed ook, want zonder contact met een ouder of verzorger overleeft de pasgeborene niet: het is een natuurlijke overlevingsstrategie. Maar die emotionele zorg en veiligheid waarin een kind opgroeit, heeft vaak invloed op de hechtingsstijl. Oftewel, de manier waarop het kind zich later als volwassene in relaties gedraagt.

Kinderen met emotioneel beschikbare, aanwezige en attente zorgverleners hebben vaak een veilige hechtingsstijl. Terwijl kinderen met niet-beschikbare of inconsistente ouders opgroeien met een onzekere hechtingsstijl. Hoe zit dat dan met kinderen van alleenstaande ouders?

Gemeenschappelijke thema’s voor de hechtingsstijl 

Uiteraard is de hechtingsstijl van een kind afhankelijk van verschillende factoren. Onder andere de (mentale) gezondheid, de sociale en economische status, de emotionele beschikbaarheid en het geslacht van de ouder spelen een rol. Dus het hebben van één ouder levert niet bij elk kind dezelfde hechtingsstijl op.

Toch kunnen we volgens David Greenan, docent psychologie aan de Teachers College of Columbia University in New York, enkele dezelfde thema’s zien. Wat vaak voorkomt bij eenoudergezinnen:

1. De alleenstaande ouder raakt te veel betrokken bij het leven van het kind

Wanneer een kind één ouder heeft, ontstaat er meestal een zeer hechte band tussen de twee. Vaak heeft de alleenstaande ouder ook gewoon een baan die veel tijd opslurpt en kan het daardoor moeilijk zijn om een sociaal leven te ontwikkelen. Dit geldt vooral als grootouders, tantes en ooms niet in de buurt wonen.

Als een kind het gevoel heeft dat zijn ouder of verzorger geen sociale contacten heeft, kan dat een gevoel van bezorgdheid en angst creëren, legt David uit.

Must read: Hoe de keuzes van je ouders invloed hebben op jouw liefdesleven

Als ouders is het gevaarlijk om te veel van je kind afhankelijk te zijn. Als je van je kind het centrum van jouw leven maakt, eis je onbewust dat jij het centrum van hun wereld bent. Het staat ze niet toe om te groeien en gezonde hechtingsstijlen te ontwikkelen als onafhankelijke en toekomstige partners voor anderen.

Vermijdende hechting

Dit kan zich al vroeg manifesteren, wanneer kinderen niet naar school gaan of logeerpartijtjes hebben. Het kind kan zich dan zúlke zorgen maken om zijn ouder dat ze liever thuis willen blijven. Dit soort ervaringen kunnen zich ontwikkelen tot een onzekere hechtingsstijl, die is geworteld in een angst om verlaten te worden en een onzekerheid om niet gewaardeerd te worden.

Wanneer het kind volwassen wordt, kan hij of zij verlangen naar emotionele nabijheid, aangezien dat de eerste ervaring van gehechtheid was. Tegelijkertijd willen ze misschien ook die nabijheid afweren, omdat ze opgroeiden met het gevoel verantwoordelijk te zijn voor het welzijn van de ouders. Als ze meer neigen naar het laatste gedrag, kan dit duiden op een vermijdende hechting.

Lees ook: Zo voed je je zoon feministisch op (ja, dat is nodig)

Volgens David kun je dit als ouder voorkomen door meer tijd te besteden aan je eigen leven. Steek energie in het opbouwen van een sociaal leven, niet alleen om het goede voorbeeld te geven aan je kind, maar ook om de druk van de ouder-kindrelatie weg te nemen.

2. De alleenstaande ouders stelt veel verschillende partners aan het kind voor

Hoewel David zegt dat hij alleenstaande ouders niet zou ontmoedigen om te daten of emotioneel betrokken te raken in nieuwe relaties, moet er wel enige zorg worden besteed aan de communicatie naar het kind. Zodra datingpartners in het leven van kinderen worden gebracht, bestaat het risico dat ze gehecht raken en zich vervolgens verlaten voelen.

Daarbij kunnen ze verward raken over iemands rol in hun leven. Als er een soort draaideur is, waarbij er steeds nieuwe partners in en uit het huis gaan, kan het kind een ongeorganiseerde hechtingsstijl ontwikkelen. Deze hechtingsstijl wordt gekenmerkt door angst, wantrouwen en innerlijk conflict.

Niks verbergen

Dit kun je vermijden door je kind mee te nemen in het gehele datingproces en goed uit te leggen welke rol deze partner in jouw leven heeft, vóórdat je hem of haar voorstelt. Door je kind te betrekken bij het proces, geef je het de kans om vragen te stellen, emoties te uiten en eventueel grenzen aan te geven.

Ook interessant: In 9 stappen naar een harmonieus co-ouderschap (ook als je een nieuwe liefde krijgt)

Natuurlijk kun je eventjes wachten met het delen van je nieuwe vlam. Soms waait een verliefdheid weer over en is het niet de moeite waarde om deze persoon voor te stellen aan je kinderen. Maar wanneer je je datinglife gaat verbergen en pas na lange tijd deelt met je kinderen, kan het zijn dat ze het niet begrijpen.

Het is lastig om een alleenstaande ouder te zijn. Je wilt er voor je kind zijn en tegelijkertijd wil je je eigen sociale en emotionele behoeftes vervullen. Een goed evenwicht tussen die twee is key, maar onthoud dat geen enkele ouder het altijd goed zal doen. Het zijn ook maar mensen.

Meer over opvoeden

• Duurzaam opvoeden voor dummies (hoe verklein je de ecologische voetafdruk van je kind)
• Je kind vegetarisch opvoeden: wel of geen goed plan?
• Waarom iedereen zou moeten opvoeden zoals homoseksuele ouders