Malu Kirschbaum Welzijn 27 mrt 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Denk je dat je van alcohol beter kunt slapen? Dit onderzoek geeft antwoord

Veel mensen nemen na het eten nog een drankje, met het idee lekker te kunnen slapen van alcohol. Het heet niet voor niets een slaapmutsje, toch? Tegelijkertijd is algemeen bekend dat alcohol de slaap remt. Dus hoe zit het nou eigenlijk? We drinken om te ontspannen, maar het heeft ook een tegenovergesteld effect?

We zetten de goede en slechte kanten van alcohol (in combinatie met slaap) op een rijtje en bekijken de onderzoeksresultaten van Dr. Nishi Bhopal, een psychiater die is gespecialiseerd in slaapgeneeskunde.

Stimulerende en kalmerende effecten

Veel mensen denken dat alcohol hen helpt om beter te slapen, maar in feite helpt het ons alleen om sneller in slaap te vallen. Bhopal: “Hoewel drank op iedereen een ander effect heeft, wordt bij de meeste mensen de slaaplatentie vermindert.” Oftewel, de tijd die we nodig hebben om in slaap te vallen.

Daarom lijkt het na een avondje stappen soms wel alsof je in slaap valt zodra je hoofd het kussen raakt. Dit komt omdat alcohol niet alleen stimulerende effecten heeft, maar ook kalmerende kwaliteiten bezit. Bhopal legt uit dat het invloed lijkt te hebben op 2 belangrijke neurotransmitters, namelijk gamma-aminoboterzuur (GABA) en glutamaat.

Midden in de nacht wakker

Nou, tot zover tot natuurkundeles. Het enige wat je van die neurotransmitters hoeft te weten is ze allebei precies het tegenovergestelde doen. De ene is remmend, dus die helpt ons te ontspannen en te kalmeren. En die ander is prikkelend, dus die zorgt ervoor dat je actief wordt. In een gezond systeem houden ze elkaar mooi in balans.

Leven zonder alcohol: de nieuwe trend?

In dit geval helpt de alcohol ons sneller in slaap te dommelen, maar houden de voordelen daar wel zo’n beetje op. Na verloop van tijd, wanneer de kalmerende effect van GABA afnemen en we een toename ervaren van glutamaat, worden we weer wakker en alert. Dus als je drinkt voordat je naar bed gaat, gebeurt dit vaak precies wanneer je dat niet wilt, namelijk midden in de nacht.

Groggy, emo en afwezig

Uit het onderzoek van Bhopal is gebleken dat alcohol je REM-slaap verstoort en onderdrukt, dus over het algemeen heeft het een negatief effect op de slaapkwaliteit. Door je uit die diepe slaapfase te halen, berooft alcohol jou van de belangrijkste voordelen van slaap, zoals geheugenconsolidatie, mentaal herstel en emotionele verwerking.

Hierdoor kun je je groggy, emotioneel en afwezig voelen, wanneer je wakker wordt na een nacht drinken – zelfs als je daarna heel lang hebt geslapen.

Wees bewust van je slaapkwaliteit

Een ander nadeel aan drinken voor het slapen gaan, is dat je mogelijk vaker moet opstaan om naar het toilet te gaan. Ook dat kan je slaap verstoren. Daarom is het eigenlijk beter om 4 tot 6 uur voordat je gaat slapen, te stoppen met drinken.

Dat is voor veel mensen niet te doen en vaak is dat gewoon niet realistisch (bijvoorbeeld door een feestje) maar het is wel goed om je er bewust van te zijn wat alcohol met je slaapkwaliteit en energieniveau doet.

Waar het op neerkomt

Als je merkt dat je slechter wakker wordt na een glas wijn ‘s avonds, experimenteer dan met het af en toe inruilen van alcohol voor een andere nachtelijke routine die je echt ontspant – zonder de slaap te verstoren. Bijvoorbeeld een goed boek lezen, een kamille theetje drinken of wat ashwaganda nemen, voordat je slapen gaat.

Ben jij al sober curious? Dit is waarom we massaal bewuster gaan drinken

Waar het dus op neer komt: alcohol drinken voor het slapengaan helpt je misschien sneller in slaap te vallen, maar heeft een negatieve invloed op je nachtrust en kan je de volgende ochtend moe maken. Daarom is een mocktail in de avond geen gekke keuze. En een Esma eigenlijk wel.