Leonie Collombon Psychologie 1 okt 2023, 11:05

Leestijd: 3 minuten

Agorafobie: angst voor plekken buiten je vertrouwde omgeving

Agorafobie wordt ook wel plein- of straatvrees genoemd en het uit zich bij velen in heftige paniekaanvallen. Wie aan deze fobie lijdt, durft zijn vertrouwde omgeving vaak niet te verlaten en sluit zich als resultaat voor lange tijd op in huis.

Hoewel er geen officiële cijfers bekend zijn, zou vijf procent van alle volwassenen er wel eens last van hebben. Dat klinkt als een behoorlijk aantal, maar agorafobie uit zich niet bij iedereen even heftig.

Wat is agorafobie?

Plein- of straatvrees wordt ook wel uitgelegd als de angst voor openbare plekken zoals grote pleinen, drukke supermarkten of volle concertzalen. Wie aan agorafobie lijdt, is bang voor dreiging en vindt het lastig zijn huis te verlaten.

Die angst kan allerlei vormen aannemen: van bang zijn voor geweld tot bang zijn voor gesprekken met vreemden. Wat de reden ook is, mensen met agorafobie blijven liever in hun veilige omgeving waar niets ze kwaad kan doen.

Die veilige omgeving bestaat voor de meeste mensen uit thuis. Daarom komen mensen met een ernstige vorm van agorafobie soms weken of maanden hun huis niet uit. Enkel voor de hoognodige boodschappen zetten ze een stap buiten de voordeur. Verlaten ze die vertrouwde omgeving, dan kan dit leiden tot paniekaanvallen en veel stress.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Verschillende angsten

Hoewel de naam pleinvrees doet vermoeden dat grote pleinen met mensenmassa’s de grootste angst vormen, is dat zeker niet altijd het geval. Agorafobie kan ook een sociale angst zijn of zich op een compleet andere manier uiten. Voor ervaringsdeskundige Amrit Bhabra was haar blaas de angstige factor.

Aan Stylist vertelt ze over het begin van haar fobie om haar huis te verlaten. “Er gebeurde niets groots of dramatisch – ten minste niet extern, maar ik werd geraakt door de onmiddellijke drang naar het toilet te moeten.

Het klinkt misschien als een minuscuul, onbelangrijk ding, maar toen het gevoel eenmaal kwam, was het alsof iemand een kraan openzette die niet meer uit kon worden gedraaid. Het was meedogenloos: zelfs naar het toilet gaan, gaf geen opluchting.”

Sinds dat bewuste moment speelde Bhabra’s agorafobie steeds vaker op. Door het constante gevoel te moeten plassen, wilde ze altijd dichtbij een toilet zijn. Het resulteerde erin dat ze maandenlang nauwelijks haar huis verliet -altijd bang om haar blaas niet op tijd te kunnen legen. “Buiten mijn veilige plek is er te veel onbekend,” vat ze haar fobie goed samen.

De oorzaak en behandeling van agorafobie

Waar zo’n gevoel vandaan komt, is niet helemaal bekend. Wel denken psychologen dat erfelijkheid en traumatische ervaringen in het verleden van invloed kunnen zijn. Wie ook op andere gebieden met angsten dealt, is gevoeliger voor agorafobie dan iemand die nog nooit een paniekaanval heeft gehad.

Dat de precieze oorzaak niet bekend is, betekent overigens niet dat er geen behandeling voor is. Over het algemeen wordt er cognitieve gedragstherapie toegepast.

Deze therapie neemt verschillende vormen aan en wordt vaker gebruikt wanneer iemand last heeft van paniekaanvallen.

Ook Bhabra onderging deze therapie nadat ze besloot hulp te zoeken. Hoewel haar huis verlaten nog steeds als iets engs en groots klinkt, vertelt ze tegen Stylist dat de cognitieve therapie haar helpt te kalmeren.

Onder andere ademhalingsoefeningen en ontspannende technieken zorgen ervoor dat de ervaringsdeskundige nu steeds vaker de plekken buiten haar veilige zone durft op te zoeken.

Gestrest en angstig? Het slikken van magnesium is misschien je antwoord