Rosa Bertram Psychologie 20 okt 2019, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Je wilt je afspraak afzeggen, maar hoe doe je dat netjes?

Je afspraak afzeggen: het is niet altijd de makkelijkste optie, maar soms wél de beste. Niet omdat je de ander niet leuk vindt (soms ook wel trouwens), maar omdat je tijd nodig hebt voor jezelf, er even geen prikkels bij kan hebben, doodop bent of omdat je gewoonweg geen zin hebt. Maar hoe zeg je iemand af, het liefst een beetje netjes?

Daar zijn gelukkig een aantal nette en respectvolle manieren voor.

Eerlijkheid duurt het langst

Een etentje dat al weken geleden is gepland. Een koffiedate met een kennis. Een afspraak met iemand van je studie die je toevallig tegenkwam op straat. Op het moment dat je het plande, leek het nog zo’n goed idee, maar nu het ineens 3 weken later is, heb je gewoon geen zin. Kies je voor de ander of kies je voor jezelf? Afzeggen is ‘lullig’, maar wel naar de afspraak gaan, gaat bergen energie kosten.

Je kent de struggle wel: je hebt spontaan (of na eeuwig geapp) met die ene oude/vage kennis/vriend(in) een koffiedate gepland, maar eigenlijk heb je geen zin. Het wordt uiteindelijk vast gezellig, maar als de ander appt dat ‘ie niet meer kan, slaak je stiekem een zucht opluchting. Een uurtje voor jezelf cadeau! In dit artikel schreven we waarom het soms zo lekker voelt als er een afspraak wordt afgezegd.

Verschillende soorten afspraken

Nu zijn er natuurlijk verschillende soorten afspraken. Met goede vrienden of met kennissen bijvoorbeeld. Met iemand die niet in jouw A- of B-vriendenkring of zelfs C-kringen zit, is het lastiger afspreken dan iemand die in jouw vaste routine zit, en daarom óók lastiger af te zeggen. Je voelt je schuldiger als je afzegt want je ziet elkaar al zo weinig. Maar kijkt er ook meer tegenop, omdat de afspraak je meer energie kost.

Lees ook: Waarom vriendschappen verwateren (en dat oké is)

Een afspraak met een A-vriend(in) is afzeggen is daarentegen makkelijker. Je ziet elkaar vaker en omdat je elkaar beter kent en een diepere band hebt, voel je je vrijer eerlijk te zijn over het feit dat je tijd voor jezelf nodig hebt. Er zijn niet veel woorden voor nodig.

Het smoesje

Dan komt moment dat je moet gaan afzeggen. Een rondje op de Bedrock-redactie leert dat je er in het geval van een afspraak met een kennis met een smoesje prima vanaf komt. “Hoewel ik de laatste tijd eerlijker probeer te zijn als ik gewoon echt geen zin heb of moe ben,” vertelt een collega. “Tegen vriendinnen ben ik eerlijk, bij minder goede vrienden verzin ik een smoesje,” biecht een andere collega op. Welk smoesje? Iets in de trant van “Ik red het niet tot ik heb iets dubbel gepland.” Slecht, we know.

Toch is het niet even makkelijk, helemaal niet als je het type pleaser bent. Daarom delen we een aantal tips van een heuse etiquette-expert (yup, die bestaan).

Ook interessant: Afspraak afzeggen: dít is waarom het zo lekker voelt

Afzeggen volgens de etiquette

Volgens de Amerikaanse etiquette expert Jennifer Porter is er een manier om je afspraak af te zeggen zonder dat het invloed heeft op je vriendschap.

Per bekende situatie heeft ze advies:

Als je écht niet kan gaan

Ben je lekker chaotisch (net als ik) en plan je soms een dubbele afspraak? Dan zit er niks anders op dan één van de twee afspraken af te zeggen en dus iemand teleur te stellen. Vervelend, maar je eigen schuld: je zult door de zure appel moeten heen bijten.

In dit geval is het zaak om diegene te bellen of het in het echt te melden (als dat kan tenminste), aldus Porter. Met een berichtje kom je er in elk geval niet netjes vanaf. “Wees duidelijk, maar laat ook zien dat je ervan baalt.” Kom tijdens het gesprek ook meteen met tenminste twee nieuwe opties. Daardoor laat je zien dat je echt baalt en respect toont.

Als je geen zin hebt

Ook al had je aan het begin van de dag nog zoveel zin, soms heb je een lange, zware dag op werk en wil je niets liever dan rustig op de bank zitten en niks doen. Het laatste waaraan je moet denken is socializen. Hoe zeg je dan af?

Dit vind je vast ook interessant: Waarom we minder vaak moeten liegen (zelfs als dat iemands gevoelens kwetst)

“Vraag jezelf eerst af hoe je je na de afspraak zal voelen. Voel je je nu even sh*t of voel je je echt niet lekker?” Misschien is het een bui en vrolijkt je gezelschap je juist op en krijg je een energie boost!

Besluit je toch niet te gaan, dan ben je het beste af om eerlijk te zijn en het liefst ook nog eens in het echt, vindt Porter. Precies waar je geen zin in had dus, maar wel wat je vriendschap het beste zal doen, aldus Porter. En kom wederom met alternatieve data.

Als er last minute iets tussendoor komt

Last minute beschouwt Porter als minder dan een paar uur. Mocht er dus onverhoopt iets tussen komen in een paar uur voor jullie afspraak, zorg er dan altijd voor dat de ander jou bericht vóór de afspraak ontvangt.

En ook hier geldt: liever bellen dan een bericht sturen. Laat zien dat je ervan baalt en kom met andere data.

Als er een (betaald) kaartje in het spel is

Deze situatie komt hopelijk niet vaak voor, maar het kan zomaar gebeuren dat je een afspraak moet afzeggen waarbij een ander een kaartje voor je heeft gekocht. Bied in dat geval altijd aan om de kosten van jouw kaartje te dekken, zegt Porter. Optioneel is om nog een bloemetje of een ander kleinigheidje op te sturen.

Als je niet wilt praten over waarom je afzegt

Nu komt het soms ook voor dat je geen behoefte hebt om te vertellen waarom je de afspraak afzegt. Vaak voelen we ons verplicht ons te verantwoorden wanneer we de ander afzeggen, omdat het een bepaald schuldgevoel zal wegnemen of om de ander te overtuigen van de situatie. Maar, je bent iemand nooit een verantwoording schuldig als jij je er niet prettig bij voelt of er niet klaar voor bent.

Lees ook: 8 dingen waar je je nóóit schuldig over hoeft te voelen

Is dat het geval kan je volgens Porter het beste zeggen dat je er enorm van baalt dat je moet afzeggen, maar dat er iets tussen is gekomen dat je aandacht nu nodig heeft. “Je zou eventueel ook kunnen zeggen dat je degene meer vertelt, wanneer je daar klaar voor bent. Je geeft de ander dan het gevoel dat je degene vertrouwt en het zal delen wanneer je de tijd rijp is.”

En onthoud: wanneer er een crisis of noodgeval is, zullen de meeste vrienden/kennissen je heus wel begrijpen en willen helpen!

Meer over vriendschap?

• Een ode aan vriendschap (en waarom vriendschappen zó belangrijk zijn)
• 5 vreemde vriendschappen waar je misschien wel deel van uitmaakt
• Waarom zijn vriendschappen (soms) eindig?