De Nieuwe Yogaschool Psyche 1 mrt 2024, 10:50

Leestijd: 7 minuten

Zo beoefen je dagelijks het achtvoudige pad van yoga voor een gelukkiger leven

Wist je dat yoga veel meer is dan alleen een reeks houdingen? Het is een manier van leven. In een van de meest klassieke teksten over yoga, de yoga sutra’s van Patanjali, beschrijft de filosoof Patanjali het achtvoudige pad. Daarvan zijn de yogahoudingen slechts één stap op het pad van yoga.

Het woord ‘yoga’ betekent zoveel als ‘verbinden’ of ‘eenwording’. Met andere woorden: yoga gaat over eenheid van geest, lichaam en ziel. Het achtvoudige pad van Patanjali was dan ook oorspronkelijk bedoeld voor serieuze beoefenaars van yoga die verlichting wilden bereiken, maar uiteindelijk is het pad een prachtige gids voor iedereen die graag een vervuld en zinvol leven wilt leiden.

Leer in dit artikel hoe je het achtvoudige pad van Patanjali in je dagelijks leven toe kan passen om jouw leven een beetje vrediger, betekenisvoller en vooral gelukkiger te maken.

Patanjali’s achtvoudige pad: tools voor een zinvol leven

Het pad van yoga beschrijft acht stappen naar het uiteindelijke doel van yoga: verlichting. Het idee is dat je de stappen in chronologische volgorde afgaat, maar je kan overal beginnen om je leven meer zin te geven.

Yama’s en Niyama’s

Yama’s

De Yama’s kun je zien als richtlijnen of intenties voor ons gedrag om een goed leven te leiden. Ze liggen misschien voor de hand, maar dat maakt ze niet minder waardevol.

Hoe je ze toepast in je dagelijks leven is heel persoonlijk. Er is geen goed of fout. Bij iedere Yama kun je je afvragen: ‘Wat betekent het voor mij om bijvoorbeeld geweldloos te zijn?’.

Ahimsa: de eerste Yama, betekent ‘geweldloosheid’. Het betekent dat je anderen, jezelf of de natuur geen geweld aandoet. Misschien besluit je om een paar keer per week vegetarisch te eten of dat je meer biologische of fairtrade producten koopt.

Geweldloosheid is ook niet negatief denken over jezelf of anderen. Het gaat erover dat je handelt vanuit compassie en dat alles wat je doet in harmonie is met jezelf en de wereld om je heen.

Satya: betekent ‘waarheid’. Satya gaat over handelen vanuit eerlijkheid. Bijvoorbeeld dat je in relaties eerlijk en kwetsbaar bent over je gevoelens in plaats van ze onderdrukt, maar ook dat je eerlijk bent tegenover jezelf. Op de yogamat bijvoorbeeld. Ben je jezelf in een houding aan het pushen, omdat je per se je tenen aan wil raken? Of accepteer je waar je bent en ben je wat zachter voor jezelf?

Asteya: ‘niet stelen’. Deze Yama ligt misschien erg voor de hand, maar je kunt jezelf ook afvragen: zijn er momenten dat ik iemands ruimte om te spreken steel? Neem of koop ik meer voor mezelf dan ik eigenlijk nodig heb? Heb ik echt 25 paar schoenen nodig?

Soms willen we alleen maar ‘meer’ om een bepaald gat te vullen uit angst niet genoeg te zijn. Asteya gaat over het besef dat je goed genoeg bent zoals je bent en dat je alles in je hebt wat nodig is om gelukkig te zijn.

Brahmacharya: gaat over het op de juiste manier gebruiken van je energie. Vraag jezelf eens af: waar gaat mijn energie op dit moment naartoe? Misschien kom je er dan achter dat er veel energie naar piekeren gaat of zaken die je meer uitputten dan opladen. Brahmacharya gaat over luisteren naar je lichaam en jezelf geven wat je op dit moment nodig hebt.

Aparigraha: ‘onthechting’. Als mensen zijn we geneigd om ons te hechten. Dat is heel normaal, maar soms hechten we ons te veel en maakt dat ongelukkig. Als we gehecht zijn aan een bepaald resultaat bijvoorbeeld en daardoor niet kunnen genieten van het nu.

Onthechten kan bijvoorbeeld zijn: gaan sporten voor je plezier in plaats van om een bepaald lichaam te kweken. Zo geniet je meer van het moment, wordt sporten leuker en kun je meer liefde voelen voor je lichaam, precies zoals het nu is.

Niyama’s

De Niyama’s zijn richtlijnen die meer naar binnen toe gericht zijn. Je zou ze kunnen zien als kwaliteiten die je kunt beoefenen en ontwikkelen. Er zijn vijf Niyama’s.

Saucha: zuiverheid. Dit gaat verder dan schoonmaken. Het betekent goed voor je lichaam en jezelf zorgen door gezond en puur te eten, te handelen vanuit ‘zuivere’ intenties en te oefenen om positiever te denken en je gedachten ‘zuiver’ te houden.

Santosha: tevredenheid. Kun je tevreden zijn met waar je nu bent. Het is normaal om wensen en verlangens voor de toekomst te hebben, maar kun je ook nu genieten? Dat kan zitten in hele kleine dingen: de warmte van de zon op je gezicht of een glimlach op straat. Door bewuster bij kleine geluksmomentjes stil te staan zul je merken dat je steeds meer tevreden kan zijn op dit moment.

Tapas: zelfdiscipline. Hoe komt het toch dat we vaak tegenzin voelen om iets te doen waarvan we weten dat het goed voor ons is? Je voelt bijvoorbeeld tegenzin om voor jezelf te koken of om te gaan sporten. Tapas helpt je om door de weerstand heen toch die dingen te doen, omdat je weet dat je je er uiteindelijk beter door zult voelen.

Svadhyaya: betekent zelfreflectie. We handelen niet altijd vanuit onze intuïtie wanneer we luisteren naar onze minder positieve gedachtes of angst. Zelfreflectie helpt je ontdekken wat wordt ingefluisterd door angst en wat wordt ingefluisterd door ons hart. Journallen of mediteren kan je helpen om dat verschil steeds beter te voelen.

Ishvara Pranidhana: toewijding. Dit kan gaan over jezelf toewijden aan dat waar jij in gelooft. Misschien iets dat groter is dan jijzelf. Het leven. Het universum. Wat je het ook wil noemen. Wat dat voor jou betekent is heel persoonlijk. Durf je de controle wat meer los te laten en erop te vertrouwen dat uiteindelijk alles wel goed komt? Als dat lukt, kun je je meer overgeven en genieten van dit moment, in plaats van je zorgen maken over de toekomst.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Tools om tot jezelf te komen in het achtvoudige pad

Stap drie tot en met acht in het achtvoudige pad zijn technieken die je helpen om naar binnen te keren. Ze bereiden je stap voor stap voor op diepe meditatie om daar meer innerlijke vrede en geluk te vinden, maar je kunt ze ook los van elkaar beoefenen.

Asana’s: Dit is de stap waar we meestal aan denken als we het over yoga hebben: de fysieke houdingen. ‘Asana’ betekent ‘zetel’. Iedere asana helpt je uiteindelijk om te kunnen ‘zitten’ in meditatie en contact te maken met wie je werkelijk bent. Volg eens een yogales en voel heel bewust hoe je je ervoor en erna voelt. Vaak voel je je erna niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en mentaal beter door.

Pranayama: controle van de ademhaling. Als je gestrest bent, adem je vaak sneller en hoger in je borst en gaan jouw gedachten alle kanten op. Dit werkt ook omgekeerd zo. Als je rustig naar je buik probeert te ademen als je stress voelt, zul je merken dat je hoofd langzaam ook begint te kalmeren. Volg eens een ademwerkles om je ademhaling bewust te leren gebruiken.

Pratyahara: naar binnen keren. Vaak zijn we gefocust op de buitenwereld. Pratyahara is het afsluiten van je zintuigen om je bewuster te worden van wat er binnen in je speelt. Het is een moment voor jezelf en het begin van meditatie.

Dharana: concentratie. Om te kunnen mediteren is concentratie belangrijk. We hebben gemiddeld zo’n 50.000 gedachten per dag. Vaak denken we dat we moeten stoppen met denken om te kunnen mediteren, maar dat is haast onmogelijk.

In plaats daarvan kun je je aandacht verleggen naar iets anders. Je ademhaling of de sensaties in je lichaam bijvoorbeeld. In het begin is dat lastig, maar als je blijft oefenen wordt dat steeds makkelijker. Je zult dan merken dat er als vanzelf meer ruimte tussen je gedachten komt.

Dhyana: dit is de staat van meditatie. Volgens Patanjali kom je hier door de voorgaande stappen regelmatig te beoefenen. In een meditatieve staat ben je moeiteloos aanwezig en ontspannen.

Het doel van yoga

Samadhi is waar alle stappen op het pad van yoga naartoe leiden:

Samadhi: Na meditatie volgt Samadhi, de verlichte bewustzijnstoestand. Een staat van ‘bliss’. Dit klinkt misschien wat ambitieus. Wat behapbaarder is jezelf afvragen wat je echt gelukkig maakt in het leven, zodat je daar meer ruimte voor kan maken.

Echte verlichting is misschien maar voor een enkeling weggelegd, maar dat betekent niet dat we geen geluksmomenten kunnen ervaren. Kleine handelingen kunnen soms grote veranderingen teweegbrengen.

Laat je in het leven van alledag inspireren door het Achtvoudige pad. Je zult merken dat je leven dan met de dag een beetje zinvoller en gelukkiger wordt.

Dit is een gastartikel van De Nieuwe Yogaschool. Bij De Nieuwe Yogaschool vind je wekelijks online en in de studio meer dan 50 yoga-, adem- en meditatielessen. Dieper duiken in yoga en bewustwording? Bij De Nieuwe Yogaschool volg je verschillende workshops en opleidingen: van yoga tot ademwerk en systemisch coachen, ceremonies, concerten en meer.