Valéry de Voijs Psychologie 22 sep 2024, 09:57

Leestijd: 3 minuten

De waarheid ontmaskerd: zó herken je een leugenaar

We denken vaak dat een leugentje om bestwil geen kwaad kan, en das stimmt. Sterker nog, sommige vormen van liegen kunnen zelfs een belangrijke sociale vaardigheid zijn. Denk bijvoorbeeld aan het geven van een compliment over iemands outfit of nieuwe kapsel, terwijl je er stiekem niets aan vindt. In zulke gevallen is het vaak verstandig om niet jouw ongezouten mening te geven. In andere situaties kan liegen echter ernstiger zijn, en wil je misschien leren hoe je deze leugenaars kunt herkennen.

Hoevaak mensen precies liegen, is moeilijk te onderzoeken. De reden hiervoor? Leugenaars zijn – ironisch genoeg, niet eerlijk over de frequentie van hun eigen leugens. Uit een onderzoek uit 2022 blijkt dat eerlijke mensen tot twee keer per dag liegen, terwijl veelvuldige leugenaars wel meer dan zes keer per dag een leugen vertellen.

Een leugenaar herkennen

Sommige mensen zijn nu eenmaal niet zo goed in het vertellen van leugens. In deze gevallen is het aan ook heel gemakkelijk om leugenaars te herkennen. Ze zullen gaan stotteren, zweten en zullen wel meerdere keren hun verhaal veranderen.

In andere gevallen is het echter iets moeilijker om een leugenaar op een leugen te herkennen. Het is dan juist belangrijk om te letten op lichaamstaal of andere signalen.

Leugenaars herkennen door hun lichaamstaal te bestuderen

Volgens gepensioneerd FBI agent Jim Clemente vertoont een leugenaar bijna altijd fysieke kenmerken wanneer hij liegt. Deze zijn volgens Clemente beter te herkennen wanneer je de persoon in kwestie goed kent. Zo zal het ontwijken van oogcontact bij de ene persoon een teken van liegen zijn, terwijl het bij de andere persoon een teken is dat hij aan het nadenken is. Daarbij kijken leugenaars je juist wel recht in de ogen om te kijken of je hen gelooft.

Zodra je iemand een beetje kent, kun je inschatten of deze persoon liegt of niet. Zweten, zijn nek aanraken, het likken van de lippen, zenuwachtig heen en weer bewegen: Clemente heeft het allemaal voorbij zien komen.

Herhalen van het verhaal

Volgens de voormalige FBI-agent zijn er naast lichaamstaal nog andere aanwijzingen waarmee je een leugenaar kunt herkennen. Stel, je vraagt je partner waar hij gisteravond is geweest. Een eerlijk persoon zou vertellen wat hij heeft gedaan en, als je doorvraagt, meer details of aanvullende informatie over de avond geven. Een leugenaar daarentegen zal vaak hetzelfde verhaal steeds weer herhalen zonder extra details toe te voegen.

Chronologische volgorde

Een andere typerende aanwijzing waarmee je een leugenaar kunt herkennen, is de manier waarop iemand een verhaal vertelt. Volgens Clemente is het normaal om een verhaal te beginnen met het belangrijkste evenement en de rest later toe te voegen. Leugenaars daarentegen vertellen hun verhaal vaak in chronologische volgorde, precies op de manier waarop ze het hebben geoefend.

Geen duidelijke antwoorden

Een andere aanwijzing waardoor je een leugenaar kan herkennen is wanneer deze persoon geen duidelijke antwoorden geeft. Stel je vraagt je partner of hij is vreemdgegaan met de buurvrouw. Een leugenaar zou kunnen antwoorden met: ‘Waarom zou ik vreemdgaan met onze buurvrouw?’ in plaats van de ja/nee vraag met een simpel antwoord te beantwoorden.

Een gek ritme

Ten slotte vertelt FBI-leugen-expert Clemente dat eerlijke mensen op een consistente manier praten. Hun toonhoogte en ritme blijft hetzelfde. Wanneer mensen liegen, zullen zij een andere manier van praten hebben. Wellicht praten ze hoger dan normaal omdat ze zenuwachtig zijn, of juist langzamer omdat ze aan het nadenken zijn.

Je intuïtie liegt nooit

Naast de handige aanwijzingen van de leugenexpert voegen wij graag een extra gratis tip toe: vertrouw namelijk altijd op je intuïtie. Als je het gevoel hebt dat iemand niet helemaal eerlijk is, maar je kunt niet precies zeggen waarom of hebt geen direct bewijs, geef je onderbuikgevoel dan de ruimte. Vaak klopt er iets niet helemaal, ook al kun je het niet direct onder woorden brengen.

14 manieren om je intuïtie te leren ontwikkelen